Âm tắc môi-môi vô thanh
Âm tắc môi-môi vô thanh | |
---|---|
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | |
Số IPA | 101 |
Mã hóa | |
Entity (thập phân) | p |
Unicode (hex) | U+0070 |
X-SAMPA | p |
Braille | ![]() |
Âm thanh | |
Âm tắc đôi môi vô thanh là một phụ âm được sử dụng trong nhiều ngôn ngữ nói. Ký hiệu cho âm này trong Bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế là ⟨Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'.⟩, ký tự tương đương trong X-SAMPA là p.
Các dạng
[sửa | sửa mã nguồn]IPA | Mô tả |
---|---|
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | p thường |
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | p bật hơi |
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | p vòm hóa |
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | p môi hóa |
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | p không có sự thả hơi nghe được |
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | p hữu thanh |
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | p căng |
Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | p tống ra |
Sự hiện diện
[sửa | sửa mã nguồn]Âm Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. không có mặt trong 10% ngôn ngữ có Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'.. Đây là một đặc điểm khu vực của "vùng quanh Sahara". Không rõ việc thiếu /p/ này xuất hiện từ bao giờ, và việc nó là một đặc điểm mới đây do việc tiếng Ả Rập trở thành ngôn ngữ uy tín (tiếng Ả Rập mất Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. từ thời tiền sử), hay là một đặc điểm chung trong khu vực. Việc thiếu /p/ trong khi có /b/ cũng xuất hiện ở châu Âu, cả tiếng Celt nguyên thủy và tiếng Basque cổ đều có Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. nhưng thiếu Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'..
Tuy vậy, Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. là một âm rất phổ biến. Đa số ngôn ngữ có ít nhất âm Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. thường, nhiều ngôn ngữ phân biệt giữa các dạng /p/. Nhiều ngôn ngữ Ấn-Arya, như tiếng Hindustan, phân biệt giữa Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. (bật hơi) và Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. thường (cũng được chuyển tự là Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'.).
Ví dụ
[sửa | sửa mã nguồn]Ngôn ngữ | Từ | IPA | Nghĩa | Ghi chú | |
---|---|---|---|---|---|
Adyghe | паӏо | ⓘ | 'nón, mũ' | ||
Armenia | Đông[1] | պապիկ | ⓘ | 'ông (nội/ngoại)' | Phân biệt với dạng bật hơi. |
Anh | pack | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'gói' | Xem âm vị học tiếng Anh | |
Basque | harrapatu | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'bắt' | ||
Ba Lan[2] | pas | ⓘ | 'thắt lưng' | Xem âm vị học tiếng Ba Lan | |
Bengal | Đông | পানি | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'nước' | Phân biệt với dạng bật hơi. Xem âm vị học tiếng Bengal |
Bồ Đào Nha[3] | pai | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'bố' | Xem âm vị học tiếng Bồ Đào Nha | |
Catalunya[4] | parlar | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'nói' | Xem âm vị học tiếng Catalunya | |
Di | ꀠ/ba | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'trao đổi' | Phân biệt với dạng bật hơi | |
Đan Mạch | Chuẩn[5] | bog | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'sách' | Thường được chuyển tự IPA là ⟨Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'.⟩ hay ⟨Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'.⟩. Phân biệt với dạng bật hơi. Xem âm vị học tiếng Đan Mạch |
Đức | Pack | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'gói hàng' | Xem âm vị học tiếng Đức chuẩn | |
Esperanto | tempo | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'thời gian' | Xem âm vị học Esperanto | |
Gujarat | પગ | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'bàn chân' | Xem âm vị học tiếng Gujarat | |
Hà Lan[6] | plicht | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'nghĩa vụ' | Xem âm vị học tiếng Hà Lan | |
Hebrew | פּקיד | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'tu sĩ' | Xem âm vị học tiếng Hebrew hiện đại | |
Hindustan | पल / پرچم | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'khoảnh khắc' | Phân biệt với dạng bật hơi. Xem âm vị học tiếng Hindustan | |
Hungary | pápa | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'Giáo hoàng' | Xem âm vị học tiếng Hungary | |
Hy Lạp | πόδι/pódi | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'cẳng chân' | Xem âm vị học tiếng Hy Lạp hiện đại | |
Kabardia | пэ | ⓘ | 'mũi' | ||
Lakota | púza | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'khô' | ||
Luxembourg[7] | bëlleg | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'rẻ' | ||
Macedonia | пее | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'hát' | Xem âm vị học tiếng Macedonia | |
Mã Lai | panas | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'nóng' | ||
Malta | aptit | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'sự ngon miệng' | ||
Marathi | पाऊस | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'mưa' | Xem âm vị học tiếng Marathi | |
Mutsun | po·čor | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'một vết thương' | ||
Na Uy | pappa | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'bố' | Xem âm vị học tiếng Na Uy | |
Nga[8] | плод | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'trái cây' | Phân biệt với dạng vòm hóa. Xem âm vị học tiếng Nga | |
Nhật[9] | ポスト/posuto | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'hòm thư' | Xem âm vị học tiếng Nhật | |
Pashtun | پانير | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'phô mai' | ||
Pháp[10] | pomme | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'táo' | Xem âm vị học tiếng Pháp | |
Phần Lan | pappa | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'ông (nội/ngoại)' | Xem âm vị học tiếng Phần Lan | |
Pirahã | pibaóí | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'rái cá' | ||
Punjab | ਪੱਤਾ | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'lá' | ||
România | pas | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'bước' | Xem âm vị học tiếng România | |
Séc | pes | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'chó' | Xem âm vị học tiếng Séc | |
Slovak | pes | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'chó' | ||
Tân Aram Assyria | ܦܬܐ pata | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'.] | 'mặt' | ||
Tây Ban Nha[11] | peso | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'cân nặng' | Xem âm vị học tiếng Tây Ban Nha | |
Tây Frisia | panne | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'chảo' | ||
Thổ Nhĩ Kỳ | kap | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | '(cái) ấm' | Xem âm vị học tiếng Thổ Nhĩ Kỳ | |
Thụy Điển | apa | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'vượn' | Xem âm vị học tiếng Thụy Điển | |
Triều Tiên | 풀/pul | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'cỏ' | Xem âm vị học tiếng Triều Tiên | |
Trung Quốc | Quảng Đông | 爆/baau | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'nổ' | Phân biệt với dạng bật hơi. Xem âm vị học tiếng Quảng Đông |
Quan Thoại | 爆炸/bàozhà | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'nổ' | Phân biệt với dạng bật hơi. Xem âm vị học tiếng Quan Thoại | |
Tsez | пу | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'mặt' | Phân biệt với dạng tống ra. | |
Ukraina | павук | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'nhện' | Xem âm vị học tiếng Ukraina | |
Việt[12] | nhíp | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'nhíp' | Xem âm vị học tiếng Việt | |
Ý[13] | papà | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'cha, bố, ba' | Xem âm vị học tiếng Ý | |
Zapotec | Tilquiapan[14] | pan | Lỗi Lua trong Mô_đun:IPA tại dòng 52: invalid option '%T' to 'format'. | 'bánh mì' |
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Dum-Tragut (2009:17)
- ^ Jassem (2003:103)
- ^ Cruz-Ferreira (1995:91)
- ^ Carbonell & Llisterri (1992:53)
- ^ Basbøll (2005:61)
- ^ Gussenhoven (1992:45)
- ^ Gilles & Trouvain (2013:67–68)
- ^ Padgett (2003:42)
- ^ Okada (1991:94)
- ^ Fougeron & Smith (1993:73)
- ^ Martínez-Celdrán, Fernández-Planas & Carrera-Sabaté (2003:255)
- ^ Thompson (1959:458–461)
- ^ Rogers & d'Arcangeli (2004:117)
- ^ Merrill (2008:108)
Tài liệu
[sửa | sửa mã nguồn]- Basbøll, Hans (2005), The Phonology of Danish, ISBN 0-203-97876-5
- Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), “Catalan”, Journal of the International Phonetic Association, 22 (1–2): 53–56, doi:10.1017/S0025100300004618
- Cruz-Ferreira, Madalena (1995), “European Portuguese”, Journal of the International Phonetic Association, 25 (2): 90–94, doi:10.1017/S0025100300005223
- Dum-Tragut, Jasmine (2009), Armenian: Modern Eastern Armenian, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company
- Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L (1993), “Illustrations of the IPA:French”, Journal of the International Phonetic Association, 23 (2): 73–76, doi:10.1017/S0025100300004874
- Gilles, Peter; Trouvain, Jürgen (2013), “Luxembourgish” (PDF), Journal of the International Phonetic Association, 43 (1): 67–74, doi:10.1017/S0025100312000278, Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 16 tháng 12 năm 2019, truy cập ngày 18 tháng 7 năm 2017
- Gussenhoven, Carlos (1992), “Dutch”, Journal of the International Phonetic Association, 22 (2): 45–47, doi:10.1017/S002510030000459X
- Jassem, Wiktor (2003), “Polish”, Journal of the International Phonetic Association, 33 (1): 103–107, doi:10.1017/S0025100303001191
- Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), “Castilian Spanish”, Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259, doi:10.1017/S0025100303001373
- Merrill, Elizabeth (2008), “Tilquiapan Zapotec” (PDF), Journal of the International Phonetic Association, 38 (1): 107–114, doi:10.1017/S0025100308003344
- Okada, Hideo (1991), “Phonetic Representation:Japanese”, Journal of the International Phonetic Association, 21 (2): 94–97, doi:10.1017/S002510030000445X
- Padgett, Jaye (2003), “Contrast and Post-Velar Fronting in Russian”, Natural Language & Linguistic Theory, 21 (1): 39–87, doi:10.1023/A:1021879906505
- Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), “Italian”, Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121, doi:10.1017/S0025100304001628
- Thompson, Laurence (1959), “Saigon phonemics”, Language, 35 (3): 454–476, doi:10.2307/411232, JSTOR 411232