Bước tới nội dung

Zonisamide

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Zonisamide
Ball-and-stick model of the zonisamide molecule
Dữ liệu lâm sàng
Tên thương mạiZonegran
AHFS/Drugs.comChuyên khảo
MedlinePlusa603008
Giấy phép
Danh mục cho thai kỳ
  • AU: D
  • US: C (Rủi ro không bị loại trừ)
Dược đồ sử dụngĐường uống
Mã ATC
Tình trạng pháp lý
Tình trạng pháp lý
Dữ liệu dược động học
Sinh khả dụng~100%[1]
Liên kết protein huyết tương40%[1]
Chuyển hóa dược phẩmGan thông qua CYP3A4[1]
Chu kỳ bán rã sinh học63 giờ trong huyết tương[1]
Bài tiếtThận (62%); Phân (3%)[1]
Các định danh
Tên IUPAC
  • benzo[d]isoxazol-3-ylmethanesulfonamide
Số đăng ký CAS
PubChem CID
IUPHAR/BPS
DrugBank
ChemSpider
Định danh thành phần duy nhất
KEGG
ChEBI
ChEMBL
Phối tử ngân hàng dữ liệu protein
ECHA InfoCard100.118.526
Dữ liệu hóa lý
Công thức hóa họcC8H8N2O3S
Khối lượng phân tử212.227 g/mol
Mẫu 3D (Jmol)
Điểm nóng chảy162 °C (324 °F)
SMILES
  • O=S(=O)(N)Cc2noc1ccccc12
Định danh hóa học quốc tế
  • InChI=1S/C8H8N2O3S/c9-14(11,12)5-7-6-3-1-2-4-8(6)13-10-7/h1-4H,5H2,(H2,9,11,12) ☑Y
  • Key:UBQNRHZMVUUOMG-UHFFFAOYSA-N ☑Y
  (kiểm chứng)

Zonisamide là một loại thuốc dùng để điều trị các triệu chứng động kinh và bệnh Parkinson.[2][3] Về mặt hóa học, nó là một sulfonamid. Nó có tác dụng như một thuốc chống co giật được sử dụng chủ yếu như một liệu pháp bổ trợ ở người lớn mắc bệnh Parkinson, co giật khởi phát một phần; co thắt ở trẻ sơ sinh, các loại động kinh hỗn hợp trong hội chứng Lennox, Gastaut, co giật toàn thể.[4] Mặc dù vậy, đôi khi nó cũng được sử dụng như một liệu pháp đơn trị cho các cơn động kinh khởi phát một phần.[3][5]

Sử dụng trong y tế

[sửa | sửa mã nguồn]

Động kinh

[sửa | sửa mã nguồn]

Zonisamide được chấp thuận tại Hoa Kỳ,[6] và Vương quốc Anh [7] trong điều trị bổ sung các cơn động kinh một phần ở người lớn và Nhật Bản cho cả điều trị bổ trợ và đơn trị liệu cho các cơn động kinh một phần (đơn giản, phức tạp, tổng quát thứ hai), toàn thể (grand mal), và cơn vắng ý thức không điển hình) và co giật kết hợp.[8] Ở Úc, nó được bán trên thị trường như là một liệu pháp bổ trợ và đơn trị liệu cho các cơn động kinh một phần.[5]

Bệnh Parkinson

[sửa | sửa mã nguồn]

Thuốc đã được phê duyệt để điều trị các triệu chứng vận động của bệnh Parkinson, như là một thuốc bổ sung cho levodopa, ở một số quốc gia như Nhật Bản.[2][3] Tại Nhật Bản, zonisamide đã được sử dụng như một chất bổ trợ cho điều trị levodopa từ năm 2009 [9]. Gần đây, Murata và cộng sự đã công bố một nghiên cứu kiểm soát giả dược mù đôi ngẫu nhiên, đóng vai trò là bằng chứng loại 1 của zonisamide và vai trò của nó trong điều trị các triệu chứng Dementia của Parkyonia với Lewy Bodies [10]. Nghiên cứu cho thấy Zonisamide không làm xấu đi chức năng nhận thức, các triệu chứng hành vi và tâm lý của chứng mất trí hoặc gánh nặng của người chăm sóc. Tỷ lệ chung của các tác dụng phụ cao hơn ở zonisamide 50 mg so với nhóm 25 mg và giả dược (lần lượt là 65,3%, 43,1% và 50,0%).

Rối loạn vận động muộn

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong một thử nghiệm, zonisamide làm giảm các triệu chứng rối loạn vận động muộn.[11]

Béo phì

[sửa | sửa mã nguồn]

Thuốc cũng đã được nghiên cứu cho bệnh béo phì [12] với tác dụng tích cực đáng kể trong việc giảm cân và có ba thử nghiệm lâm sàng liên tục cho chỉ định này.[13][14][15] Khi kết hợp với bupropion, thuốc được bán với biệt dược Empatic, cho đến khi ngừng phát triển.[16]

Đau nửa đầu

[sửa | sửa mã nguồn]

Zonisamide đã được nghiên cứu và sử dụng như một loại thuốc phòng ngừa đau nửa đầu, khi topiramate không hiệu quả hoặc không thể tiếp tục do tác dụng phụ.[3]

Trầm cảm lưỡng cực

[sửa | sửa mã nguồn]

Nó cũng đã được sử dụng ngoài nhãn hiệu bởi các bác sĩ tâm thần như một chất ổn định tâm trạng để điều trị trầm cảm lưỡng cực.[17][18]

Tác dụng phụ

[sửa | sửa mã nguồn]

Tác dụng phụ theo tỷ lệ mắc: [1][19][20]

Các tác dụng phụ rất phổ biến (> 10%) bao gồm:

Các tác dụng phụ thường gặp (tỷ lệ 1-10%) bao gồm:

  • Chàm
  • Quá mẫn
  • Ảnh hưởng đến khả năng
  • Sự lo ngại
  • Mất ngủ
  • Rối loạn tâm thần
  • Bradyphrenia
  • Làm phiền sự chú ý
  • Nystagmus
  • Gây tê
  • Rối loạn ngôn ngữ
  • Rung động
  • Đau bụng
  • Táo bón
  • Bệnh tiêu chảy
  • Chứng khó tiêu
  • Buồn nôn
  • Phát ban
  • Ngứa
  • Rụng tóc
  • Sỏi thận
  • Mệt mỏi
  • Bệnh giống cúm
  • Pyrexia
  • Phù ngoại biên
  • Giảm cân

    • Zonisamide và các chất ức chế anhydrase carbonic khác như topiramate, furosemide và hydrochlorothiazide đã được biết là can thiệp vào amobarbital, dẫn đến gây mê không đủ trong quá trình thử nghiệm Wada.[21] Zonisamide cũng có thể tương tác với các chất ức chế anhydrase carbonic khác để tăng khả năng nhiễm toan chuyển hóa.[1]

    Ngoài ra, sự chuyển hóa của zonisamide bị ức chế bởi ketoconazole, ciclosporin, miconazole, fluconazole và carbamazepine (theo thứ tự giảm dần) do tác dụng của chúng đối với enzyme CYP3A4.[22]

    Zonisamide không được biết là có tác dụng ức chế enzyme cytochrom P450 khi có mặt ở nồng độ trị liệu.[23]

    Cơ chế hoạt động

    [sửa | sửa mã nguồn]

    Zonisamide là một loại thuốc chống động kinh được phân loại hóa học là một sulfonamid và không liên quan đến các thuốc chống động kinh khác. Cơ chế chính xác mà zonisamide phát huy tác dụng chống động kinh vẫn chưa được biết, mặc dù người ta tin rằng thuốc ngăn chặn các kênh calci natri và T, dẫn đến ức chế quá trình đồng bộ tế bào thần kinh (nghĩa là hoạt động ở dạng động kinh).[5] Nó cũng được biết đến là một chất ức chế anhydrase carbonic yếu (tương tự như acetazolamide chống co giật) và điều chỉnh dẫn truyền thần kinh GABAergic và glutamatergic.[5][24][25][26][27]

    Dược động học

    [sửa | sửa mã nguồn]

    Hấp thu

    [sửa | sửa mã nguồn]

    Tốc độ hấp thu khá biến đổi, nhưng tương đối nhanh với thời gian đạt nồng độ cao nhất là 2,8-3,9 giờ. Sinh khả dụng gần 100% và thực phẩm không ảnh hưởng đến sinh khả dụng của zonisamide nhưng có thể ảnh hưởng đến tốc độ hấp thu.[23][28]

    Chuyển hóa

    [sửa | sửa mã nguồn]

    Zonisamide được chuyển hóa chủ yếu bởi isoenzyme CYP3A4, nhưng CYP3A7 và CYP3A5,[29] thành 2- (sulphamoylacetyl)-phenol thông qua sự phân cắt của vòng 1,2- benzisoxazole.[30]

    Lịch sử

    [sửa | sửa mã nguồn]

    Zonisamide được Uno và các đồng nghiệp phát hiện vào năm 1972 [31] và được ra mắt bởi Dainippon Sumitomo Pharma (trước đây là Dược phẩm Dainippon) vào năm 1989 với tên Excegran tại Nhật Bản.[32] Nó được bán trên thị trường bởi Elan tại Hoa Kỳ bắt đầu vào năm 2000 dưới tên Zonegran, trước khi Elan sự quan tâm zonisamide của họ cho Eisai Co., Ltd. vào năm 2004.[33] Eisai cũng tiếp thị Zonegran ở châu Á (Trung Quốc, Đài Loan, và 14 nước khác) [34] và Châu Âu (bắt đầu ở Đức và Vương quốc và Liên hiệp Anh).[35]

    Tham khảo

    [sửa | sửa mã nguồn]
    1. ^ a b c d e f g “Zonegran® Product Information” (PDF). TGA eBusiness Services. SciGen (Australia) Pty Ltd. ngày 4 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2013.
    2. ^ a b Grover, ND; Limaye, RP; Gokhale, DV; Patil, TR (November–December 2013). “Zonisamide: a review of the clinical and experimental evidence for its use in Parkinson's disease”. Indian Journal of Pharmacology. 45 (6): 547–55. doi:10.4103/0253-7613.121266. PMC 3847242. PMID 24347760.
    3. ^ a b c d Brayfield, A biên tập (ngày 8 tháng 3 năm 2016). “Zonisamide: Martindale: The Complete Drug Reference”. MedicinesComplete. London, UK: Pharmaceutical Press. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2017.
    4. ^ Souney, P; Mutnick, A; Shargel, L (2007). Comprehensive Pharmacy Review (ấn bản thứ 6). Williams & Wilkins. tr. 988. ISBN 9780781765619. OCLC 869677890.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
    5. ^ a b c d Rossi, S biên tập (2013). Australian Medicines Handbook (ấn bản thứ 2013). Adelaide: The Australian Medicines Handbook Unit Trust. ISBN 978-0-9805790-9-3.
    6. ^ Élan Pharmaceuticals Inc (ngày 22 tháng 8 năm 2003). “NDA 20-789/S-001; Zonegran (zonisamide) Capsules 25, 50, 100 mg FDA Approvable Labeling Text” (PDF). Zonisamide Approval History. Food and Drug Administration. Truy cập ngày 24 tháng 8 năm 2009.
    7. ^ Eisai Ltd. (2005). “Zonegran Summary of Product Characteristics”. electronic Medicines Compendium. Medicines.org.uk. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2005.
    8. ^ Dainippon Pharmaceutical Co., Ltd. (2004). “EXCEGRAN Tablets 100 mg & EXCEGRAN Powder 20%” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 28 tháng 9 năm 2007. Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2006.
    9. ^ Murata M et al. Neurology 2007; 68(1): 45-50
    10. ^ Miho Murata et al. Adjunct zonisamide to levodopa for DLB parkinsonism. Neurology Feb 2018, 90 (8) e664-e672
    11. ^ Iwata, Y; Irie, S; Uchida, H; Suzuki, T; Watanabe, K; Iwashita, S; Mimura, M (ngày 15 tháng 4 năm 2012). “Effects of zonisamide on tardive dyskinesia: a preliminary open-label trial”. Journal of the Neurological Sciences. 315 (1–2): 137–140. doi:10.1016/j.jns.2011.12.010. PMID 22285275.
    12. ^ Gadde, KM; Franciscy, DM; Wagner, II, HR; Krishnan, KRR (tháng 4 năm 2003). “Zonisamide for Weight Loss in Obese Adults: A Randomized Controlled Trial”. Journal of the American Medical Association. 289 (14): 1820–1825. doi:10.1001/jama.289.14.1820. PMID 12684361.
    13. ^ University of Cincinnati (2005). “Zonegran in the Treatment of Binge Eating Disorder Associated With Obesity”. ClinicalTrials.gov. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2006.
    14. ^ Tuscaloosa Research; Education Advancement Corporation (2005). “Zonegran for the Treatment of Weight Gain Associated With Psychotropic Medication Use: A Placebo-Controlled Trial”. ClinicalTrials.gov. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2006.
    15. ^ National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK) (2006). “Zonisamide for Weight Reduction in Obese Adults”. ClinicalTrials.gov. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2006.
    16. ^ “Bupropion/zonisamide”. AdisInsight. Springer. ngày 20 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 19 tháng 8 năm 2017.
    17. ^ Brian D. Loftus (2004). “Zonegran”. Truy cập ngày 29 tháng 11 năm 2006.
    18. ^ Hasegawa, H (tháng 5 năm 2004). “utilization of zonisamide in patients with chronic pain or epilepsy refractory to other treatments: a retrospective, open label, uncontrolled study in a VA hospital”. Curr Med Res Opin. 20 (5): 577–580. doi:10.1185/030079904125003313. PMID 15140322.
    19. ^ “Zonegran 25, 50, 100 mg Hard Capsules”. electronic Medicines Compendium. Eisai Ltd. ngày 8 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2013.
    20. ^ “zonisamide (Rx) - Zonegran”. Medscape Reference. WebMD. Truy cập ngày 18 tháng 11 năm 2013.
    21. ^ Bookheimer, S; Schrader, LM; Rausch, R; Sankar, R; Engel, J (tháng 2 năm 2005). “Reduced anesthetization during the intracarotid amobarbital (Wada) test in patients taking carbonic anhydrase-inhibiting medications”. Epilepsia. 46 (2): 236–43. doi:10.1111/j.0013-9580.2005.23904.x. PMID 15679504.
    22. ^ Nakasa, H; Nakamura, H; Ono, S; Tsutsui, M; Kiuchi, M; Ohmori, S; Kitada, M (tháng 4 năm 1998). “Prediction of drug-drug interactions of zonisamide metabolism in humans from in vitro data”. European Journal of Clinical Pharmacology. 54 (2): 177–83. doi:10.1007/s002280050442. PMID 9626925.
    23. ^ a b “Zonegran 25, 50, 100 mg Hard Capsules”. Electronic Medicines Compendium (eMC). Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2017.
    24. ^ Leppik, Ilo E. (tháng 12 năm 2004). “Zonisamide: chemistry, mechanism of action, and pharmacokinetics”. Seizure. 13 (Suppl 1): S5–9, discussion S10. doi:10.1016/j.seizure.2004.04.016. PMID 15511691.
    25. ^ Mimaki, T; Suzuki, Y; Tagawa, T; Karasawa, T; Yabuuchi, H (tháng 3 năm 1990). “Interaction of zonisamide with benzodiazepine and GABA receptors in rat brain”. Medical Journal of Osaka University. 39 (1–4): 13–7. PMID 1369646.
    26. ^ Mimaki, T; Suzuki, Y; Tagawa, T; Karasawa, T; Yabuuchi, H (tháng 3 năm 1990). “[3H]zonisamide binding in rat brain”. Medical Journal of Osaka University. 39 (1–4): 19–22. PMID 1369647.
    27. ^ Ueda, Y; Doi, T; Tokumaru, J; Willmore, J (ngày 19 tháng 8 năm 2003). “Effect of zonisamide on molecular regulation of glutamate and GABA transporter proteins during epileptogenesis in rats with hippocampal seizures”. Molecular Brain Research. 116 (1–2): 1–6. doi:10.1016/S0169-328X(03)00183-9. PMID 12941455.
    28. ^ “Zonisamide”. www.drugbank.ca.
    29. ^ Ohmori, S; Nakasa H; Asanome K; Kurose Y; Ishii I; Hosokawa M; Kitada M (ngày 8 tháng 5 năm 1998). “Differential catalytic properties in metabolism of endogenous and exogenous substrates among CYP3A enzymes expressed in COS-7 cells”. Biochimica et Biophysica Acta. 1380 (3): 297–304. doi:10.1016/s0304-4165(97)00156-6. PMID 9555064.
    30. ^ Stiff, DD; Robicheau JT; Zemaitis MA (tháng 1 năm 1992). “Reductive metabolism of the anticonvulsant agent zonisamide, a 1,2-benzisoxazole derivative”. Xenobiotica. 22 (1): 1–11. doi:10.3109/00498259209053097. PMID 1615700.
    31. ^ Shah J, Kent S, Daniel MC (ngày 15 tháng 6 năm 2002) [1972]. “Zonisamide”. Trong René H, Levy RH, Brian SM, Perrucca E (biên tập). Antiepileptic Drugs . Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. tr. 873. ISBN 0-7817-2321-3. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2007.
    32. ^ Dainippon Sumitomo Pharma Co. Ltd. (2005). “Company History”. Company Information. Dainippon Sumitomo Co., Ltd. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2006. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2005.
    33. ^ Dainippon Pharmaceutical Co. Ltd. (2004). “Transfer of Rights Agreement for North America and Europe Reached on Zonegran”. News Releases for Dainippon Pharmaceutical in 2004. Dainippon Sumitomo Pharma Co., Ltd. Bản gốc lưu trữ ngày 13 tháng 2 năm 2006. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2005.
    34. ^ Dainippon Pharmaceutical Co. Ltd. (2005). “Dainippon Pharmaceutical and Eisai Conclude Agreement for the Development, Manufacture and Marketing of the Anti-Epileptic Agent Zonisamide in Asia”. Dainippon Pharmaceutical News Releases for 2005. Dainippon Sumitomo Pharma Co., Ltd. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 2 năm 2006. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2005.
    35. ^ Eisai Co. Ltd. (2005). “Eisai Announces Launch of Zonegran (zonisamide), Treatment For Epilepsy In the UK and Germany”. Eisai 2005 News Releases. Eisai Co., Ltd. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 10 năm 2005. Truy cập ngày 12 tháng 11 năm 2005.

    Liên kết ngoài

    [sửa | sửa mã nguồn]
    Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Zonisamide&oldid=69390064”