Trưng cầu ý dân về hiến pháp Chile 2023
| ||||||||||||||||||||||
Bạn có chấp thuận dự thảo hiến pháp không? | ||||||||||||||||||||||
Chế độ bỏ phiếu | Phổ thông đầu phiếu | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kết quả | Dự thảo Hiến pháp bị bác bỏ | |||||||||||||||||||||
Website | Kết quả chính thức | |||||||||||||||||||||
Kết quả | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Kết quả theo xã |
Một cuộc trưng cầu ý dân về hiến pháp được tổ chức tại Chile vào ngày 17 tháng 12 năm 2023[1][2] về dự thảo hiến pháp do một ủy ban chuyên gia soạn thảo và được Hội đồng Lập hiến sửa đổi.[3] Dự thảo hiến pháp được Hội đồng Lập hiến thông qua vào ngày 30 tháng 10 và đưa ra trưng cầu ý dân vào ngày 17 tháng 12.[4]
Kết quả trưng cầu ý dân cho thấy dự thảo hiến pháp bị 56% bác bỏ với tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 84,48%.[5][6][7]
Bối cảnh
[sửa | sửa mã nguồn]Ngày 4 tháng 9 năm 2022,[8] một cuộc trưng cầu ý dân được tổ chức tại Chile về dự thảo hiến pháp do Hội nghị lập hiến soạn thảo vào đầu năm. Dự thảo hiến pháp được coi là một trong những hiến pháp tiến bộ nhất thế giới nhưng bị nhiều cử tri chỉ trích là quá phân cực, "quá dài, quá thiên tả và quá cấp tiến", những tranh cãi này làm trì trệ quá trình soạn thảo hiến pháp.[9][10] Kết quả trưng cầu ý dân cho thấy 62% cử tri bác bỏ dự thảo hiến pháp.[11][12] Do đó, Hiến pháp 1980 vẫn tiếp tục có hiệu lực.
Thỏa thuận vì Chile
[sửa | sửa mã nguồn]Tháng 12 năm 2022, Quốc hội Chile công bố "Thỏa thuận vì Chile" để tiến hành soạn thảo hiến pháp mới với các quy tắc khác. Thỏa thuận quy định một cơ quan dân cử gồm 50 thành viên sẽ soạn thảo hiến pháp dựa trên dự thảo sơ bộ do một ủy ban chuyên gia gồm 24 ủy viên được Quốc hội bổ nhiệm chuẩn bị. Ngoài ra, một cơ quan gồm 14 thành viên được Quốc hội bổ nhiệm sẽ thẩm tra dự thảo hiến pháp để đảm bảo phù hợp với 12 nguyên tắc cơ bản về thể chế được quy định trong thỏa thuận.[13]
Quốc hội thông qua thỏa thuận vào tháng 1 năm 2023.[14][15] Đảng Cộng hòa và Đảng Nhân dân không tham gia vào thỏa thuận nhưng đồng ý tham gia bầu cử.[16] Quy trình lập hiến gồm hai cơ quan: một Ủy ban chuyên gia do Quốc hội bổ nhiệm và một Hội đồng Lập hiến dân cử.[14] Ngày 25 tháng 1 năm 2023, Quốc hội bổ nhiệm các ủy viên Ủy ban chuyên gia. Hernán Larraín của Liên minh Dân chủ Độc lập, người từng ủng hộ chế độ độc tài Pinochet, được chọn làm chủ tịch Ủy ban Chuyên gia.[17]
Bầu cử Hội đồng Lập hiến được tổ chức vào tháng 5. Thành phần Hội đồng Lập hiến phải cân bằng về giới và có người bản địa tham gia. Dự thảo hiến pháp phải được ít nhất ba phần năm số thành viên Hội đồng Lập hiến tán thành, thấp hơn mức hai phần ba trong hội nghị lập hiến trước. Khác với hội nghị lập hiến trước, số ghế dành cho người bản địa không cố định mà phụ thuộc vào số phiếu bầu mà họ nhận được. Ủy ban chuyên gia soạn thảo dự thảo sơ bộ từ ngày 6 tháng 3 đến ngày 6 tháng 6 và Hội đồng Lập hiến bắt đầu công việc vào ngày 6 tháng 6 năm 2023. Hội đồng Lập hiến phải làm xong dự thảo hiến pháp trước ngày 6 tháng 11 và phải trưng cầu ý dân về dự thảo hiến pháp vào ngày 17 tháng 12 năm 2023.[18]
Quá trình soạn thảo
[sửa | sửa mã nguồn]Dự thảo hiến pháp được hai cơ quan soạn thảo: một Ủy ban Chuyên gia gồm 24 thành viên và một Hội đồng Lập hiến gồm 50 thành viên.[19]
Ủy ban Chuyên gia
[sửa | sửa mã nguồn]Ủy ban chuyên gia (tiếng Tây Ban Nha: Comisión Experta) gồm 24 ủy viên, được thành lập để giúp hội nghị lập hiến lần thứ hai soạn thảo dự thảo hiến pháp. Ủy ban chuyên gia có nhiệm vụ soạn thảo dự thảo hiến pháp cho Hội đồng Lập hiến sử dụng làm điểm khởi đầu trong quá trình soạn thảo hiến pháp.
Ngày 6 tháng 3 năm 2023, Ủy ban Chuyên gia họp phiên khai mạc tại trụ sở cũ của Quốc hội Chile dưới sự chủ trì của Hernán Larraín. Sau phiên khai mạc, Ủy ban chuyên gia bầu chủ tịch và phó chủ tịch. Chủ tịch Ủy ban được bầu theo đa số phiếu và phó chủ tịch Ủy ban là ủy viên có số phiếu cao thứ hai, trong trường hợp hòa thì sẽ thiết lập một thủ tục để chọn giữa hai ủy viên có số phiếu cao nhất.[20] Ủy ban có nhiệm vụ soạn thảo dự thảo hiến pháp sơ bộ[21] để Hội đồng Lập hiến bắt đầu thảo luận từ ngày 7 tháng 6.[22][23] Sau khi Hội đồng Lập hiến được thành lập vào tháng 6, các ủy viên có quyền tham dự các phiên họp, ủy ban và phát biểu nhưng không được biểu quyết.[24]
Hội đồng Lập hiến
[sửa | sửa mã nguồn]Hội đồng Lập hiến gồm 51 thành viên được bầu từ các khu vực bầu cử gồm hai đến năm thành viên tương ứng với các vùng của Chile, theo hệ thống đại diện tỷ lệ sử dụng phương pháp d'Hondt với liên danh mở, tương tự như bầu cử Thượng viện Chile. Giống như hội nghị lập hiến trước, Hội đồng Lập hiến dành riêng ghế cho người bản địa nhưng số ghế dựa trên tỷ lệ phiếu bầu chứ không được ấn định trước. Ngoài ra, thành phần Hội đồng Lập hiến phải cân bằng về giới, yêu cầu các liên danh đảng phải có 50% ứng cử viên nữ và có các biện pháp điều chỉnh nếu kết quả bầu cử không cân bằng về giới.
Các đảng cánh hữu phản đối sửa đổi hiến pháp[25] giành được ba phần năm số ghế Hội đồng Lập hiến để tự do soạn thảo dự thảo hiến pháp mà không bị phe cánh tả phủ quyết, đánh dấu sự đảo ngược so với đa số cánh tả đã tự do soạn thảo dự thảo hiến pháp đầu tiên vào năm 2021[9] và phản ánh sự vỡ mộng với Tổng thống Gabriel Boric, người có tỷ lệ chấp thuận dưới 35%.[25] Đảng Cộng hòa, được mô tả là cực hữu,[26][27][28] giành được 34% số phiếu bầu và 23 ghế, nắm quyền phủ quyết các sửa đổi.[29][30] Liên minh cánh tả của Tổng thống Boric giành được khoảng 28% số phiếu bầu và 16 ghế, trong khi một liên minh riêng biệt của các đảng cánh hữu truyền thống giành được hơn 21% số phiếu bầu và 11 ghế. Liên minh người bản địa giành được một ghế, trong khi các đảng trung dung không giành được ghế nào.[9]
Nội dung
[sửa | sửa mã nguồn]Dự thảo hiến pháp được mô tả là "bảo thủ", "ủng hộ tư bản", với "các điều khoản nghiêm ngặt về nhập cư và phá thai",[5] được ghi nhận là nhờ những nỗ lực của Đảng Cộng hòa.[31]
Lập trường các đảng
[sửa | sửa mã nguồn]Thăm dò ý kiến
[sửa | sửa mã nguồn]Tổ chức thăm dò | Thời gian khảo sát | Cỡ mẫu | Ủng hộ | Phản đối | Không biết | Khoảng cách |
---|---|---|---|---|---|---|
Cadem[53] | 8–10 tháng 11 năm 2023 | 710 | 32% | 50% | 18% | −18 |
Criteria[54] | 2–6 tháng 11 năm 2023 | 1.000 | 32% | 68% | −36 | |
Cadem[55] | 13–15 tháng 11 năm 2023 | 703 | 29% | 71% | −42 |
Kết quả
[sửa | sửa mã nguồn]Kết quả trưng cầu ý dân cho thấy 56% cử tri Chile bỏ phiếu không đồng ý với dự thảo hiến pháp, với tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 83,37%. Đây là dự thảo hiến pháp thứ hai bị bác bỏ sau khi dự thảo hiến pháp đầu tiên bị bác bỏ vào năm 2022, cho thấy sự thất bại của cả phe cánh tả, là bên soạn thảo dự thảo đầu tiên, và cánh hữu, là bên soạn thảo dự thảo thứ hai.[6][5][7]
Lựa chọn | Phiếu bầu | % | |
---|---|---|---|
Đồng ý | 5.470.025 | 44.24 | |
Không đồng ý | 6.894.287 | 55.76 | |
Tổng cộng | 12.364.312 | 100.00 | |
Phiếu bầu hợp lệ | 12.364.312 | 96.26 | |
Phiếu bầu không hợp lệ | 480.730 | 3.74 | |
Tổng cộng phiếu bầu | 12.845.042 | 100.00 | |
Cử tri phiếu bầu đã đăng ký | 15.406.352 | 83.37 | |
Nguồn: Cơ quan bầu cử Chile[56] |
Đa số cử tri ở các vùng trung tâm và phía bắc của Chile phản đối dự thảo hiến pháp, trong khi cử tri ở phía nam của Chile ủng hộ nhiều hơn,[57] ngoại trừ ở Vùng Magallanes.[58]
Ở nhóm cử tri nữ dưới 34 tuổi, 70,1% bỏ phiếu chống.[58]
Kết quả trưng cầu ý dân giống như vòng thứ hai của cuộc tổng tuyển cử Chile năm 2021: những khu vực chủ yếu bỏ phiếu cho Boric thì phản đối dự thảo hiến pháp, những khu vực chủ yếu bỏ phiếu cho José Antonio Kast thì ủng hộ dự thảo hiến pháp.[57]
Hậu quả
[sửa | sửa mã nguồn]Tổng thống Boric tuyên bố sẽ không trưng cầu ý dân lần thứ ba hoặc triệu tập một hội nghị lập hiến khác.[59]
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “Chile votes on new conservative draft constitution” (bằng tiếng Anh). 17 tháng 12 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Chile votes in second referendum aimed at replacing Pinochet-era constitution”. France 24 (bằng tiếng Anh). 17 tháng 12 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Chilean lawmakers reach agreement to start work on new constitution”. Reuters (bằng tiếng Anh). 13 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2023.
- ^ Laborde, Antonia (1 tháng 11 năm 2023). “Keys to understanding the new draft of Chile's Constitution: From the welfare state to the polls”. EL PAÍS English (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2023.
- ^ a b c Villegas, A. “Chileans reject conservative constitution to replace dictatorship-era text”. Reuters. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2023.
- ^ a b “Chilean voters reject conservative constitution, after defeating leftist charter last year”. AP News (bằng tiếng Anh). 17 tháng 12 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2023.
- ^ a b “Chile rejects second attempt to renew constitution”. dw.com (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2023.
- ^ Fuentes, Cristóbal (5 tháng 4 năm 2022). “Ya hay fecha: plebiscito de salida para votar una nueva Constitución será el 4”. La Tercera. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 4 năm 2022. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2022.
- ^ a b c “Chile's conservatives win most seats on constitution rewrite body”. www.aljazeera.com (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2023.
- ^ Schmidt, Samantha (5 tháng 9 năm 2022). “Chilean voters decisively reject leftist constitution”. Washington Post (bằng tiếng Anh). ISSN 0190-8286. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 5 tháng 9 năm 2022.
- ^ “Plebiscito: Chile rechaza propuesta de nueva Constitución con histórica participación de más de 12 millones de personas”. La Tercera. 4 tháng 9 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2022.
- ^ “Chile votes overwhelmingly to reject new, progressive constitution”. The Guardian. 5 tháng 9 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 5 tháng 9 năm 2022.
- ^ “Third Time's a Charm? Chile Embarks on a New Constitution-making Process”. ConstitutionNet (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2023.
- ^ a b “Chile's New Constitutional Process Shifts to the Right”. NACLA (bằng tiếng Anh). 15 tháng 2 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2023.
- ^ “Parlamento chileno aprueba reforma que habilita nuevo proceso constituyente | DW | 11.01.2023”. DW.COM (bằng tiếng Tây Ban Nha). Deutsche Welle. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2023.
- ^ “Chilean Political Parties Agree to Have Another Go at Rewriting Constitution”. Bloomberg.com (bằng tiếng Anh). 13 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2022.
- ^ Valdivia Ortiz de Zárate, Verónica (25 tháng 1 năm 2016). “La unión demócrata independiente (udi): un caso de conservadurismo modernizador en Chile” [Union democrata independiente (udi): a case of modernizing conservatism in Chile]. Nuevo Mundo Mundos Nuevos (bằng tiếng Tây Ban Nha). doi:10.4000/nuevomundo.68811. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 29 tháng 10 năm 2018.
- ^ Dispatch, Peoples (15 tháng 1 năm 2023). “Chilean Congress approves bill to launch new constituent process”. Peoples Dispatch (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 23 tháng 1 năm 2023.
- ^ “Chilean lawmakers reach agreement to start work on new constitution”. Reuters (bằng tiếng Anh). 13 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2023.
- ^ “Consejo Constitucional: Revisa el documento con todos los detalles del "Acuerdo por Chile"”. T13 (bằng tiếng Tây Ban Nha). t13.cl. 13 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2023..
- ^ “Expertos empiezan en enero de 2023 y plebiscito se haría en diciembre: el calendario que fija el acuerdo constitucional”. latercera.com (bằng tiếng Tây Ban Nha). 12 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2023.
- ^ “Ad portas del fin de negociación: Partidos trabajan en redacción del acuerdo y órgano se llamaría Consejo Constitucional”. emol.com (bằng tiếng Tây Ban Nha). 12 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 12 năm 2022. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2023.
- ^ “Hay acuerdo entre partidos: órgano 100% electo y 24 expertos redactarían la nueva Constitución”. t13.cl (bằng tiếng Tây Ban Nha). 12 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 1 năm 2023. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2023.
- ^ “Consejo Constitucional: Revisa el documento con todos los detalles del "Acuerdo por Chile"”. T13 (bằng tiếng Tây Ban Nha). t13.cl. 13 tháng 12 năm 2022. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2023..
- ^ a b Phillips, Tom (8 tháng 5 năm 2023). “Chile: major blow to president as far right triumphs in key constitution vote”. The Guardian (bằng tiếng Anh). ISSN 0261-3077. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2023.
- ^ “Chile constitution: Far-right party biggest in new assembly”. BBC News (bằng tiếng Anh). 8 tháng 5 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2023.
- ^ “Chile: Far-right party on top in constitution rewrite vote”. Deutsche Welle (bằng tiếng Anh). 8 tháng 5 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2023.
- ^ Phillips, Tom (8 tháng 5 năm 2023). “Chile: major blow to president as far right triumphs in key constitution vote”. The Guardian (bằng tiếng Anh). ISSN 0261-3077. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2023.
- ^ “Chile's far-right party wins most seats on constitutional rewrite committee”. France 24 (bằng tiếng Anh). 8 tháng 5 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 5 năm 2023. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2023.
- ^ “Far Right Holds Chile Hostage”. NACLA (bằng tiếng Anh). 23 tháng 5 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 6 năm 2023. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2023.
- ^ Nicas, Jack (17 tháng 12 năm 2023). “Chile's Left Forced a New Constitution. Then the Right Took Control”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Macaya (UDI) se la jugará para que el "A favor" sea la opción de los que estuvieron por el "Rechazo"”. El Mostrador (bằng tiếng Tây Ban Nha). 2 tháng 9 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “RN define postura oficial por el A Favor del nuevo texto constitucional”. Renovación Nacional (bằng tiếng Tây Ban Nha). 26 tháng 10 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Evópoli confirmó lo esperado: Se suma al A Favor para el plebiscito”. Cooperativa.cl (bằng tiếng Spanish). Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ Rodríguez, Ariadna (27 tháng 10 năm 2023). “Partido Republicano fija su postura a favor en el plebiscito constitucional”. La Tercera. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ Portilla, Claudio (31 tháng 10 năm 2023). “Amarillos llama a votar a favor: "Es mejor que la Constitución vigente para la estabilidad y el desarrollo del país"”. La Tercera. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Demócratas llama a votar "A favor" de cara al plebiscito - La Tercera”. www.latercera.com. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ Aranda, Alonso (8 tháng 11 năm 2023). “Tras encuesta digital: Partido de la Gente se inclina "A favor" de la propuesta de nueva Constitución con un 50,1% de los votos”. La Tercera. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Servel publica la nómina de los Partidos Políticos que dieron cumplimiento a los requisitos para participar en la campaña del Plebiscito Constitucional - Servicio Electoral de Chile”. www.servel.cl (bằng tiếng Tây Ban Nha). 15 tháng 11 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ Rodríguez, Ariadna (1 tháng 11 năm 2023). “Partido Socialista define su postura por el "En Contra" ante el plebiscito constitucional”. La Tercera. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “PPD llamó a votar en contra de proyecto de nueva Constitución: "La propuesta es un retroceso"”. www.24horas.cl (bằng tiếng Tây Ban Nha). 24horas. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ S.A.P, El Mercurio (7 tháng 11 năm 2023). “Partido Radical anuncia que votará En Contra de la propuesta: "No responde a las demandas de la ciudadanía"”. Emol (bằng tiếng Spanish). Lưu trữ bản gốc ngày 8 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ “PL oficializa su voto 'En contra' para el plebiscito - La Tercera”. www.latercera.com. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Plebiscito: Frente Amplio anuncia voto 'En contra' - La Tercera”. www.latercera.com. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “PC definió su postura En Contra de cara al plebiscito constitucional”. Cooperativa.cl (bằng tiếng Spanish). Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ Rubio, Paz (5 tháng 11 năm 2023). “Regionalistas Verdes anuncian su respaldo a la opción "En contra" ante plebiscito constitucional”. La Tercera. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ Chile, Redacción (2 tháng 11 năm 2023). “Chile: Acción Humanista llama a votar En Contra”. Pressenza (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Nueva Constitución: DC votará "En Contra" en plebiscito y descartan posible tercer proceso”. Facebook (bằng tiếng Tây Ban Nha). T13. 8 tháng 11 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ Chile, Partido Humanista de (7 tháng 9 năm 2023). “Chile vota en contra”. Pressenza (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ a b Igualdad, Partido (15 tháng 8 năm 2023). “Convocan a "Encuentro "Voto En Contra":150 org sociales, sindicales, políticas, diputados, ex constituyentes e intelectuales”. Partido igualdad (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “✍ Carta abierta | "No hay razón suficiente"”. Progresistas (bằng tiếng Tây Ban Nha). 27 tháng 9 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 28 tháng 10 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ a b Chile, C. N. N. “CNTV informa repartición de los tiempos en la franja electoral: ¿Qué pactos se inscribieron y cuántos minutos tiene cada uno?”. CNN Chile (bằng tiếng Tây Ban Nha). Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2023.
- ^ “Opción "a favor" retrocede luego de 6 semanas al alza y llega a 32% (-3pts), mientras el "en contra" se mantiene en 50%”. Sitio Web Cadem. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 14 tháng 11 năm 2023.
- ^ “Chile, Criteria poll”. X (formerly Twitter) (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2023.
- ^ “Chile, Cadem poll”. X (formerly Twitter) (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 11 năm 2023. Truy cập ngày 13 tháng 11 năm 2023.
- ^ “Resultado General de votación”. Servicio Electoral de Chile (bằng tiếng Tây Ban Nha). 17 tháng 12 năm 2023. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2023.
- ^ a b Andrino, Borja; Hidalgo Pérez, Montse. “El mapa del voto al plebiscito en Chile, municipio a municipio”. El País (bằng tiếng Spanish).Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ a b “¿Cómo fue la participación? ¿Qué aprendimos?”. El Mostrador (bằng tiếng Spanish). 22 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 30 tháng 12 năm 2023.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
- ^ “Chileans reject conservative constitution to replace dictatorship-era text”. Reuters. 17 tháng 12 năm 2023. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2023.