Trưng cầu ý dân về Bộ luật Gia đình Cuba 2022
 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Bạn có đồng ý với Bộ luật Gia đình không? | ||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||
| Chế độ bỏ phiếu | Phổ thông đầu phiếu | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kết quả | Dự thảo Bộ luật Gia đình được thông qua | |||||||||||||||||||||
| Kết quả | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
 Kết quả theo tỉnh | ||||||||||||||||||||||
Một cuộc trưng cầu ý dân về Bộ luật Gia đình sửa đổi được tổ chức tại Cuba vào ngày 25 tháng 9 năm 2022. Bộ luật Gia đình sửa đổi được phê chuẩn, tăng cường đáng kể bình đẳng giới, hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới, cho phép LGBT nhận con nuôi, mang thai hộ vì lòng vị tha và bảo vệ một loạt các quyền phụ nữ, quyền trẻ em, quyền người già và quyền khuyết tật.[1][2] Sau cuộc trưng cầu ý dân, Cuba được mô tả là có một trong những chính sách gia đình tiến bộ nhất ở Mỹ Latinh.[3]
Bối cảnh
[sửa | sửa mã nguồn]Cho đến năm 2019, Điều 36 Hiến pháp Cuba (sửa đổi năm 1992) định nghĩa hôn nhân là “sự kết hợp tự nguyện giữa một người đàn ông và một người phụ nữ”, không cho phép hôn nhân cùng giới.[4]
Tháng 12 năm 2017, các nhóm LGBT phát động một chiến dịch vận động sửa đổi hiến pháp bãi bỏ quy định cấm hôn nhân cùng giới.[5] Ngày 4 tháng 5 năm 2018, Mariela Castro cho biết bà sẽ đề xuất sửa đổi hiến pháp để hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới vì việc sửa đổi hiến pháp dự kiến sẽ bắt đầu vào tháng 7 năm 2018.[6][7] Ngày 21 tháng 7, Tổng Thư ký Hội đồng Nhà nước Homero Acosta Álvarez cho biết dự thảo hiến pháp bao gồm một điều khoản định nghĩa hôn nhân là "sự kết hợp giữa hai người".[8][9] Dự thảo hiến pháp được Quốc hội Chính quyền Nhân dân thông qua vào ngày 22 tháng 7[10][11][12][13] và được đưa ra lấy ý kiến nhân dân từ ngày 13 tháng 8 đến ngày 15 tháng 11 năm 2018.
Vấn đề hôn nhân cùng giới gây tranh luận ở Cuba. Tháng 6 năm 2018, năm giáo phái Kitô giáo tuyên bố hôn nhân cùng giới "trái với tinh thần của cuộc cách mạng cộng sản".[14] Cả phe phản đối và ủng hộ hôn nhân cùng giới đều dán hàng trăm áp phích khắp La Habana trong cái được gọi là "cuộc chiến áp phích".[15] Tháng 9 năm 2018, Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cuba Miguel Díaz-Canel tuyên bố ủng hộ hôn nhân cùng giới. Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên kể từ khi nhậm chức vào tháng 4, ông nói với Telesur rằng ông ủng hộ "hôn nhân không có bất kỳ hạn chế nào" và "xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử trong xã hội".[16][17]
Tháng 12 năm 2018, dự thảo Hiến pháp được Quốc hội Chính quyền Nhân dân thông qua, định nghĩa hôn nhân là "thiết chế xã hội và pháp lý" mà không đề cập đến giới tính, tức là hiến pháp mới sẽ không chính thức hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới nhưng sẽ bãi bỏ quy định cấm hôn nhân cùng giới.[18][19] Áp lực từ các nhóm tôn giáo cực đoan và chủ nghĩa bảo thủ ăn sâu trong xã hội Cuba là những yếu tố khiến hôn nhân được định nghĩa một cách mơ hồ hơn thay vì "sự kết hợp giữa hai người".[20] Mariela Castro cho biết hôn nhân cùng giới sẽ được hợp pháp hóa thông qua việc sửa đổi Bộ luật Gia đình.
Dự thảo hiến pháp được thông qua trong cuộc trưng cầu ý dân vào ngày 24 tháng 2 năm 2019, với 90,6% số phiếu ủng hộ và có hiệu lực vào ngày 10 tháng 4 năm 2019.[21][22] Điều 82 Hiến pháp 2019 quy định:
Hôn nhân là một thiết chế xã hội và pháp lý, là một trong những hình thức tổ chức gia đình. Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện và bình đẳng về quyền, nghĩa vụ, năng lực pháp lý của vợ chồng. Pháp luật quy định hình thức và hệ quả của hôn nhân.[23]
Chuẩn bị
[sửa | sửa mã nguồn]
Ngày 15 tháng 9 năm 2021, chính phủ Cuba công bố dự thảo Bộ luật Gia đình, có quy định hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới. Điều 61 dự thảo Bộ luật Gia đình quy định hôn nhân là “sự kết hợp tự nguyện giữa hai người”. Điều 30 và 31 cho phép LGBT nhận con nuôi và công nhận việc sử dụng công nghệ hỗ trợ sinh sản.[24][25] Các hiệp hội bảo vệ quyền LGBT nhiệt liệt đón nhận dự thảo nhưng tuyên bố sẽ theo dõi việc thông qua dự thảo.[26] Ngày 30 tháng 12 năm 2021, một ủy ban đặc biệt được thành lập để tổ chức cuộc trưng cầu ý dân, do nhà ngoại giao Antonio Machín đứng đầu.[27][28]
Dự thảo Bộ luật Gia đình được lấy ý kiến nhân dân từ ngày 15 tháng 2 năm 2022. Một số nhà hoạt động LGBT chỉ trích chính phủ phải trưng cầu ý dân về một quyền cơ bản của LGBT nhưng chính phủ phản bác rằng những thay đổi trong luật phải được thực hiện một cách dân chủ thay vì áp đặt. Cộng đồng LGBT của Cuba cũng bày tỏ sự thất vọng về tốc độ thay đổi chậm so với những nước Mỹ Latinh khác đang chứng kiến làn sóng hợp pháp hóa hôn nhân cùng giới.[29][26]
Ngoài các vấn đề về LGBT, dự thảo Bộ luật Gia đình bổ sung nhiều biện pháp bảo vệ cho trẻ em và thanh thiếu niên, quy định cha mẹ có trách nhiệm chung trong việc giáo dục con cái, bảo đảm bình đẳng giới và nghiêm cấm hành vi loại trừ, bạo lực hoặc bỏ bê đối với trẻ chưa thành niên.[30]
Ngày 6 tháng 6 năm 2022, dự thảo cuối cùng của Bộ luật Gia đình được công bố, với 48,73% các điều được sửa đổi, bổ sung.[31]
Thăm dò ý kiến
[sửa | sửa mã nguồn]| Tổ chức thăm dò ý kiến | Thời gian thăm dò ý kiến | Cỡ mẫu | Đồng ý | Không đồng ý | Chưa quyết định | Khoảng cách |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Granma/PCC | 1 tháng 2 – 30 tháng 4 năm 2022 | 434.860 | 61,96 | – | – | – |
| Granma/PCC | 1 tháng 2 – 20 tháng 3 năm 2022 | Khoảng 225.000 | 54 | – | – | – |
| Dự thảo Bộ luật Gia đình được công bố | ||||||
| Apretaste[a] | Tháng 7 năm 2019 | 390 | 63,1 | 36,9 | – | 26.2 |
Kết quả
[sửa | sửa mã nguồn]| Lựa chọn | Phiếu bầu | % | |
|---|---|---|---|
| Đồng ý | 3.950.288 | 66.85 | |
| Không đồng ý | 1.959.097 | 33.15 | |
| Tổng cộng | 5.909.385 | 100.00 | |
| Phiếu bầu hợp lệ | 5.909.385 | 94.26 | |
| Phiếu bầu không hợp lệ/trống | 360.042 | 5.74 | |
| Tổng cộng phiếu bầu | 6.269.427 | 100.00 | |
| Cử tri phiếu bầu đã đăng ký | 8.457.978 | 74.12 | |
| Nguồn: CEN, CEN | |||
Theo tỉnh
[sửa | sửa mã nguồn]| Tỉnh | Đồng ý | Không đồng ý | ||
|---|---|---|---|---|
| Phiếu bầu | % | Phiếu bầu | % | |
| Pinar del Río | 231,349 | 70.60 | 96,355 | 29.40 |
| Artemisa | 181,015 | 69.36 | 79,948 | 30.64 |
| La Habana | 709,920 | 69.99 | 304,372 | 30.01 |
| Mayabeque | 116,638 | 62.18 | 70,933 | 37.82 |
| Matanzas | 255,315 | 70.05 | 109,182 | 29.95 |
| Villa Clara | 280,610 | 66.53 | 141,162 | 33.47 |
| Cienfuegos | 152,833 | 72.15 | 58,986 | 27.85 |
| Sancti Spíritus | 184,078 | 68.54 | 84,478 | 31.46 |
| Ciego de Ávila | 176,449 | 71.60 | 69,974 | 28.40 |
| Camagüey | 271,382 | 66.03 | 139,611 | 33.97 |
| Las Tunas | 180,937 | 64.15 | 101,104 | 35.85 |
| Holguín | 289,271 | 53.58 | 250,580 | 46.42 |
| Granma | 323,070 | 70.07 | 137,999 | 29.93 |
| Santiago de Cuba | 392,099 | 68.66 | 178,963 | 31.34 |
| Guantánamo | 152,418 | 56.21 | 118,720 | 43.79 |
| Isla de la Juventud | 32,401 | 71.29 | 13,047 | 28.71 |
| Cử tri ở nước ngoài | 20,503 | 84.77 | 3,683 | 15.23 |
| Phiếu bầu hợp lệ | 3,950,288 | 66.85 | 1,959,097 | 33.15 |
| Nguồn: Elecciones en Cuba | ||||
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]Ghi chú
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Tỷ lệ ủng hộ hôn nhân cùng giới
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “Cuba Family Code: Country votes to legalise same-sex marriage”. BBC News. 26 tháng 9 năm 2022. Truy cập ngày 26 tháng 9 năm 2022.
- ^ Rojas, Laura Maria (6 tháng 6 năm 2023). “Cuba's family code recognizes diversity in families expanding rights for children, women, and LGBTQI+ people”. Pathfinders for Peaceful, Just and Inclusive Societies. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2023.
- ^ “Cuba approves same-sex marriage in historic turnabout”. Washington Post (bằng tiếng Anh). ISSN 0190-8286. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2022.
- ^ sources, Independent Cuban journalist and other media. “Cuba News / Noticias - CubaNet News”. www.cubanet.org.
- ^ “Homosexuales cubanos luchan por insertar el matrimonio gay en la Constitución de la Isla”. Cibercuba.com (bằng tiếng Tây Ban Nha). 13 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ “Raul Castro's lawmaker daughter wants to make same-sex marriage legal in Cuba”. Edmonton Journal. 4 tháng 5 năm 2018. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ “Hija de Castro impulsa el matrimonio gay en Cuba”. La Razon (bằng tiếng Tây Ban Nha). 4 tháng 5 năm 2018. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ Marsh, Sarah (21 tháng 7 năm 2018). “Cuba's draft constitution opens path to gay marriage”. Reuters. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ “Cuba's new constitution would allow same-sex marriages”. Digital Journal. 21 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ “Cuba's National Assembly concludes debate on constitutional reforms”. Agencia EFE. 22 tháng 7 năm 2018. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 3 năm 2019. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ “Cuban legislature adopts new constitution”. Inquirer News. 23 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ Frank, Marc (23 tháng 7 năm 2018). “Cuba economic growth weak, president says, as lawmakers approve new constitution”. Reuters. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ Augustin, Ed (23 tháng 7 năm 2018). “Cuba's new constitution paves way for same-sex marriage”. The Guardian. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ Lotto Persio, Sofia (24 tháng 7 năm 2018). “Evangelical churches in Cuba display anti-gay marriage posters against reform”. PinkNews. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ “La "guerra de carteles" por el matrimonio igualitario en Cuba”. cibercuba.com (bằng tiếng Tây Ban Nha). 22 tháng 7 năm 2018. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2018.
- ^ Anapol, Avery (17 tháng 9 năm 2018). “New Cuban president says he supports same-sex marriage”. The Hill.
- ^ Mitchell, Charlotte (18 tháng 9 năm 2018). “Cuban President Miguel Diaz-Canel backs same-sex marriage”. Al Jazeera.
- ^ Vela, Hatzel (18 tháng 12 năm 2018). “Cuba eliminates gay marriage language from new constitution”. Local10.com. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2018.
- ^ Weissenstein, Michael; Rodriguez, Andrea (18 tháng 12 năm 2018). “Cuba eliminates gay marriage language from new constitution”. Yahoo!. Associated Press. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2018.
- ^ Sosin, Eileen (6 tháng 4 năm 2023). “Equal marriage has improved our lives, says LGBT Cubans”. openDemocracy. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2023.
The possibility of allowing same-sex marriage had been raised in 2018, during discussions on reforming the country's constitution. One draft proposed changing the definition of marriage to "a union between two people" rather than between a man and woman, but this was dropped following pressure from religious fundamentalist groups. Cuban society's deep-rooted conservatism was also a factor in replacing the definition with vaguer wording.
- ^ “Cuba Proclaimed Its New Constitution”. Prensa Latina. 10 tháng 4 năm 2019.
- ^ Frank, Marc; Acosta, Nelson (25 tháng 2 năm 2019). “Cubans overwhelmingly ratify new socialist constitution”. Reuters. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2019.
- ^ “Constitución de la República de Cuba” (PDF).
- ^ “ANTEPROYECTO CÓDIGO DE LAS FAMILIAS (Versión 22- 01/08/2021)” (PDF). Ministerio de Justicia de la República de Cuba (bằng tiếng Tây Ban Nha). Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2022.
- ^ Atkins, C.J. (17 tháng 9 năm 2021). “Draft family code brings Cuba closer to same-sex marriage equality”. People's World (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2022.
- ^ a b Marsh, Sarah (15 tháng 9 năm 2021). “Cuba publishes draft family code that opens door to gay marriage”. Reuters (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2022.
- ^ “Constitution de la commission électorale du MINREX pour le référendum sur le code des familles”. www.radiohc.cu (bằng tiếng Pháp). Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2022.
- ^ “Commission for referendum on Family Code set up in Cuba”. Prensa Latina (bằng tiếng Anh). 30 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2022.
- ^ “Cuba begins public consultation on marriage equality law”. AP News (bằng tiếng Anh). 16 tháng 2 năm 2022. Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2022.
- ^ Nemitz, Ellen. “Constitutional policy reforms polarise Cubans”. FairPlanet (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2022.
- ^ Puig Meneses, Yaima (6 tháng 6 năm 2022). “Una ley digna y construida por los cubanos”. Presidencia de la República de Cuba. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2022.