Horst-Wessel-Lied
Bản nhạc bài "Horst-Wessel-Lied" | |
Quốc ca của Đức Quốc xã Đảng ca của Đảng Quốc xã | |
Tên khác | "Die Fahne hoch" |
---|---|
Lời | Horst Wessel, 1929 |
Nhạc | Horst Wessel (được công nhận) |
Được chấp nhận | 1930 (Đảng Quốc xã) 1933 (Đức Quốc xã) |
Cho đến | 1945 |
Mẫu âm thanh | |
Quốc ca Đức Quốc xã |
Horst-Wessel-Lied (phát âm [hɔʁst ˈvɛsl̩ liːt]; "Bài ca của Horst Wessel"), còn được gọi bằng lời mở đầu của nó, Die Fahne hoch ("Ngọn cờ tung bay trên cao"), đó là đảng ca của Đảng Quốc xã từ năm 1930 đến 1945. Từ năm 1933 đến 1945, Đức Quốc xã đã tạo ra nó như một đồng quốc ca của nước Đức, cùng với khổ đầu tiên của Lied der Deutschen.[1]
Phần lời bài hát được viết vào năm 1929 bởi Horst Wessel, chỉ huy của Sư đoàn Bão Táp (SA) tại quận Friedrichshain của Berlin. Wessel có vẻ là bị ám sát bởi Albrecht Höhler, một thành viên của Đảng Cộng sản, vào Tháng 2 năm 1930, và Joseph Goebbels đã biến ông thành một vị tử sĩ của phong trào Quốc xã. Bài hát đã được trình diễn lần đầu tiên tại tang lễ của Wessel, và sau đó được sử dụng rộng rãi vào những buổi họp mặt của đảng cũng như được hát bởi SA trong các cuộc diễu hành đường phố.
Khi Adolf Hitler trở thành thủ tướng ba năm sau đó, Horst-Wessel-Lied được công nhận là biểu tượng quốc gia bởi một đạo luật vào ngày 19 Tháng 5, năm 1933. Vào năm sau, một quy định yêu cầu chỉ dùng tay phải hướng lên cao về phía lãnh tụ trong kiểu "Kiểu chào Quốc xã" trong khi khổ đầu tiên và khổ thứ tư (giống hệt nhau) của bài này được hát vang. Các nhà lãnh đạo Đức Quốc xã có thể cũng được nhìn thấy khi họ hát vang Horst-Wessel-Lied tại phần kết bộ phim Triumph of the Will của Leni Riefenstahl vào năm 1935.
Cùng với sự sụp đổ của chế độ Đức Quốc xã vào tháng 5 năm 1945, Horst-Wessel-Lied đã bị cấm, hiện tại cả phần lời và giai điệu của bài hát đều bị xem là bất hợp pháp ở Đức và Áo, ngoại trừ khi việc này dùng cho mục đích giáo dục. Vào đầu năm 2011, điều này đã dẫn đến một cuộc điều tra của Cảnh sát Tiểu bang Hạ Sachsen về việc cả Amazon.com và Apple Inc. đều chấp nhận sản phẩm có chứa bài hát này được rao bán trên trang mạng của họ. Cả Apple và Amazon đều phải tuân theo quyết định của chinh phủ và xoá các bài hát khỏi dich vụ của họ.[2]
Lời bài hát
[sửa | sửa mã nguồn]Phần lời của Horst-Wessel-Lied được công bố vào tháng 9 năm 1929 trong một tờ báo của Đảng Quốc xã tại Berlin, Der Angriff. Họ cho rằng nó được đăng bởi "Der Unbekannte SA-Mann" (" Một người lính SA không xác định "[cần dẫn nguồn]):
Bản gốc Tiếng Đức | Bản dịch Tiếng Việt | Dịch lời hát Tiếng Việt |
---|---|---|
Die Fahne hoch! Die Reihen fest geschlossen! | Ngọn cờ tung bay trên cao! Hàng ngũ được xiết chặt! | Giương cao ngọn cờ! Hàng ngũ quân ta được siết chặt! |
SA marschiert mit ruhig festem Schritt. | Lực lượng SA diễu hành với sự tĩnh lặng, đều bước. | SA đi đều, đi trên những bước nhịp nhàng. |
Kam'raden, die Rotfront und Reaktion erschossen, | Người đồng đội bị bắn bởi Mặt trận Đỏ và bọn phản động | Khi một đồng chí bắn chết bởi Mặt trận Đỏ với phản động, |
Marschier'n im Geist in unser'n Reihen mit. | Linh hồn anh vẫn tiếp bước trong hàng ngũ của chúng ta. | Bước tiếp theo hàng, vong hồn anh còn đâu đây. |
Kam'raden, die Rotfront und Reaktion erschossen, | Người đồng đội bị bắn bởi Mặt trận Đỏ và bọn phản động | Khi một đồng chí bắn chết bởi Mặt trận Đỏ với phản động, |
Marschier'n im Geist in unser'n Reihen mit. | Linh hồn anh vẫn tiếp bước trong hàng ngũ của chúng ta. | Bước tiếp theo hàng, vong hồn anh còn đâu đây. |
Die Straße frei den braunen Bataillonen. | Dọn sạch các con đường cho các tiểu đoàn nâu, | Dẹp những con đường, cho những tốp binh đoàn áo nâu, |
Die Straße frei dem Sturmabteilungsmann! | Dọn sạch các con đường cho sư đoàn bão táp! | Dẹp những con đường, cho quân Bão Táp Sư Đoàn. |
Es schau'n aufs Hakenkreuz voll Hoffnung schon Millionen. | Hàng triệu người ngước nhìn lên biểu tượng Chữ Vạn với hy vọng dâng tràn, | Hàng triệu người dân mắt ngước mang hi vọng nhìn chữ thập ngoặc, |
Der Tag für Freiheit und für Brot bricht an! | Ngày của tự do và của bánh mỳ dần hé mở! | Tự do và bánh mỳ đang tới rồi hỡi đồng bào ơi! |
Es schau'n aufs Hakenkreuz voll Hoffnung schon Millionen. | Hàng triệu con người ngước nhìn lên biểu tượng Chữ Vạn với hy vọng dâng tràn, | Hàng triệu người dân mắt ngước mang hi vọng nhìn chữ thập ngoặc, |
Der Tag für Freiheit und für Brot bricht an! | Ngày của tự do và của bánh mỳ dần hé mở! | Tự do và bánh mỳ đang tới rồi hỡi đồng bào ơi! |
Zum letzten Mal wird Sturmalarm geblasen! | Là lần cuối cùng, khẩu lệnh chào tay còn vang tiếng! | Âm kêu ra trận được cất lên một lần cuối cùng, |
Zum Kampfe steh'n wir alle schon bereit! | Cho tranh đấu, tất cả chúng ta cùng đứng dậy sẵn sàng! | Cho tranh đấu này, dân ta quyết đứng sẵn sàng. |
Schon flattern Hitlerfahnen über allen Straßen. | Rồi các biểu ngữ của Hitler bay cao trên mọi con đường. | Rồi ngọn cờ thiêng của Hitler phấp phới trên mọi đường dài. |
Die Knechtschaft dauert nur noch kurze Zeit! | Những tháng ngày nô lệ sẽ qua, nhưng vẫn còn lưu lại chút dấu vết giờ đây! | Quá khứ nô lệ tuy còn lưu lại đâu đây. |
Schon flattern Hitlerfahnen über allen Straßen. | Sớm thôi các biểu ngữ của Hitler sẽ bay cao trên mọi con đường. | Rồi ngọn cờ thiêng của Hitler phấp phới trên mọi đường dài. |
Die Knechtschaft dauert nur noch kurze Zeit! | Những tháng ngày nô lệ sẽ qua, nhưng vẫn còn lưu lại chút dấu vết giờ đây. | Quá khứ nô lệ tuy còn lưu lại đâu đây. |
Die Fahne hoch! Die Reihen fest geschlossen! | Ngọn cờ tung bay trên cao! Hàng ngũ được xiết chặt! | Giương cao ngọn cờ! Hàng ngũ quân ta được siết chặt! |
SA marschiert mit ruhig festem Schritt. | Lực lượng SA diễu hành với sự tĩnh lặng, đều bước. | SA đi đều, đi trên những bước nhịp nhàng. |
Kam'raden, die Rotfront und Reaktion erschossen, | Người đồng đội bị bắn bởi Mặt trận Đỏ và bọn phản động | Khi một đồng chí bắn chết bởi Mặt trận Đỏ với phản động, |
Marschier'n im Geist in unser'n Reihen mit. | Linh hồn anh vẫn tiếp bước trong hàng ngũ của chúng ta. | Bước tiếp theo hàng, vong hồn anh còn đâu đây. |
Kam'raden, die Rotfront und Reaktion erschossen, | Người đồng đội bị bắn bởi Mặt trận Đỏ và bọn phản động | Khi một đồng chí bắn chết bởi Mặt trận Đỏ với phản động, |
Marschier'n im Geist in unser'n Reihen mit. | Linh hồn anh vẫn tiếp bước trong hàng ngũ của chúng ta. | Bước tiếp theo hàng, vong hồn anh còn đâu đây. |
Rotfront, hay "Mặt Trận Đỏ," chính là Rotfrontkämpferbund, tổ chức bán quân sự của Đảng Cộng sản Đức (KPD). Và Nazi Sturmabteilung (SA, được hiểu như là "áo nâu") và Mặt trận Đỏ Cộng sản đã giao tranh ác liệt với nhau trong các cuộc đối đầu bạo lực trên đường phố, và đỉnh điểm của việc này là nó mở rộng thành chiến tranh sau năm 1930. Còn "bọn phản động" là ám chỉ các đảng phái chính trị bảo thủ và chính phủ Đức dân chủ tự do của thời kỳ Cộng hòa Weimar, trong đó với việc họ thực hiện nhiều nỗ lực thất bại nhằm ngăn chặn SA. Sự "nô lệ" là đề cập đến Hiệp ước Versailles năm 1919, trong đó các cường quốc chiến thắng áp đặt số tiền bồi thường rất lớn lên Đức, tước đoạt các thuộc địa của họ ở châu Phi, châu Á và vùng Thái Bình Dương, một số vùng trong đó được giao cho Hoa Kỳ và Đế quốc Nhật Bản quản lý, và trao các phần của Đức lại cho Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Ba Lan, và Litva.
Dòng "Kameraden, die Rotfront und Reaktion erschossen" về cơ bản là khá mơ hồ. Nó có thể là một trong hai nghĩa Kameraden, die von Rotfront und Reaktion erschossen wurden ("Đồng đội của chúng ta, những người bị bắn chết bởi Mặt trận Đỏ và bọn phản động") hoặc Kameraden, welche die Erschießung von Rotfront und Reaktion durchführten ("Đồng đội của chúng ta đã bắn Mặt trận Đỏ và bọn phản động chết"). Mặc dù ở đây rõ ràng là do lỗi ngữ pháp, nó đã được giải thích bởi Victor Klemperer trong LTI - Lingua Tertii Imperii, nhưng dòng này vẫn không bao giờ được thay đổi. Dòng theo sau Marschier'n im Geist in unser'n Reihen mit. ("Linh hồn anh vẫn tiếp bước trong hàng ngũ chúng ta") tuy vậy lại chỉ ra rằng các đồng đội nói trên đã bị chết, ủng hộ việc giải thích đầu tiên.
Một số thay đổi được thực hiện trên lời bài hát sau cái chết của Wessel:
Khổ 1, dòng 2 | SA marschiert mit mutig-festem Schritt | Tiểu đoàn bão táp hành quân với lòng dũng cảm, bước đi vững vàng. |
SA marschiert mit ruhig festem Schritt | Các chiến binh bão táp diễn hành với sự bình tĩnh, bước đi vững vàng | |
Khổ 3, dòng 1 | Zum letzten Mal wird nun Appell geblasen! | Khẩu lệnh vang dội lên lần cuối cùng! |
Zum letzten Mal wird Sturmalarm geblasen! | Âm thanh cuối cùng của sự hiến dâng lại rền vang! | |
Khổ 3, dòng 3 | Bald flattern Hitlerfahnen über Barrikaden | Sớm thôi các biểu ngữ của Hitler sẽ phấp phới bay trên các hàng rào chắn |
Schon/ bald flattern Hitler-Fahnen über allen Straßen | Rồi (Sớm thôi) các biểu ngữ của Hitler sẽ phấp phới bay trên mọi nẻo đường |
Theo các tài liệu dẫn chứng, "các rào chắn" bị hạ xuống phản ánh mong muốn của Đảng Đức Quốc xã trong giai đoạn 1930-1933 để họ được xem như một đảng phái chính trị lập hiến nhằm tranh giành quyền lực trên bình diện pháp lý chứ không phải là kiểu đảng phái cách mạng thông thường.
Sau cái chết của Wessel, một đoạn mới đã được thêm vào bài hát, nó bao gồm cả việc vinh danh ông ta. Chúng thường xuyên được hát vang bởi lực lượng SA, nhưng lại không trở thành một phần lời chính thức của bài hát được sử dụng trong đảng hoặc trong các hoạt động của chính phủ.
|
|
Giai điệu
[sửa | sửa mã nguồn]Sau khi Wessel chết, ông được công nhận chính thức là đã có công viết ra cả phần nhạc, cũng như là phần lời chính, cho Horst-Wessel-Lied. Tuy nhiên, giữa năm 1930 và 1933, các nhà phê bình người Đức đã tranh luận nhiều về vấn đề này, họ chỉ ra rằng giai điệu của bài hát đã có một lịch sử lâu đời. How Great Thou Art là một bài thánh ca rất nổi tiếng được đưa ra làm ví dụ cho việc này, cho dù nó hoàn toàn không liên quan đến bài hát Horst-Wessel-Lied cả về phần nhạc lẫn lời. Lời chỉ trích nhắm vào Horst Wessel (được xem như là tác giả của bài hát) đã gay gắt đến độ không thể tưởng tượng sau năm 1933, khi Đảng Quốc xã nắm toàn quyền kiểm soát nước Đức và các lời chỉ trích kiểu này có thể bị đáp trả lại bằng các hình phạt nặng nề.
Nguồn gốc trực tiếp rất có thể là bắt nguồn từ những giai điệu của một bài hát nổi tiếng được hát trong Hải Quân Đế quốc Đức vào thời Chiến tranh thế giới thứ nhất, có lẽ không nghi ngờ gì khi Wessel đã được nghe các cựu chiến binh Hải Quân ở Berlin hát lại chúng trong những năm 1920. Bài hát này cũng được biết đến với những dòng mở đầu của nó như Vorbei, vorbei, sind all die schönen Stunden, hoặc Königsberg-Lied , về sau chiếc tuần dương hạm Đức mang tên Königsberg, cũng được đề cập đến trong một phiên bản của phần lời bài hát. Đoạn mở đầu của bài hát là:
|
|
Ở một bài hát Tiếng Đức khác, Der Abenteurer (Kẻ thích phiêu lưu), bắt đầu bằng:
|
|
Vào năm 1936, một nhà phê bình âm nhạc Đức, Alfred Weidemann, đã cho xuất bản một bài báo mà trong đó ông xác định những giai điệu này của bài hát đã được sáng tác vào năm 1865 bởi Peter Cornelius trong bài "Urmelodie" (giai điệu gốc).[3] Theo Weidemann, Cornelius đã mô tả giai điệu này như là một " điệu nhạc dân gian của Vienna ". Điều này chứng tỏ với ông rằng đây chính là xuất xứ nguyên thủy của những giao điệu từ Horst-Wessel-Lied.[4]
Các phe cánh hữu sử dụng bên ngoài nước Đức
[sửa | sửa mã nguồn]Phần này không có nguồn tham khảo nào. (March 2009) |
Trong những năm 1930 và thập niên 40, Horst-Wessel-Lied đã được phỏng soạn theo bởi các nhóm phát-xít ở các nước châu Âu khác. Một trong những hành khúc của Liên Minh Phát-xít Anh đã được soạn trên cùng một giai điệu này, và phần lời của nó cũng được mô phỏng theo ở mức độ vừa phải bài Horst-Wessel-Lied, mặc dù vẫn gợi lên Chủ nghĩa Phát-xít Anh. Đoạn mở đầu của nó như sau:
|
|
Ở Tây Ban Nha, phong trào phát-xít Falange cũng hát theo một giai điệu tương tự:
|
|
(Lưu ý rằng đây là một hành khúc Truyền thống của Falange, và nó cũng không phải là dạng hành khúc nguyên bản của Falange. Nó được hát bởi một số chí nguyện quân thuộc sư đoàn số 250, División Azul, sau cái chết của José Antonio Primo de Rivera)
Trong Chính phủ Vichy nước Pháp, những người sáng lập theo chủ nghĩa phát-xít thuần thành trong Milice cũng ca vang:
|
|
Tại Hy Lạp hiện đại, đảng cánh cực hữu của Bình Minh Vàng sử dụng Horst-Wessel-Lied với lời bằng Tiếng Hy Lạp[5] trong các cuộc tụ họp hoặc các sự kiện của họ, chẳng hạn như thỉnh thoảng, họ tổ chức các buổi phân phát công khai các loại thực phẩm với nhãn "chỉ dành cho người Hy Lạp",[6] trong khi lãnh tụ của họ, Nikolaos Michaloliakos, thường sử dụng các chữ trong các khổ đầu của bài hát (VD: "Ngọn cờ tung bay trên cao!") trong các bài phát biểu của ông.[7]
Sự nhại lại
[sửa | sửa mã nguồn]Trước năm 1933, Đảng Cộng sản Đức và Đảng Dân Xã Đức hát nhại lại Horst-Wessel-Lied trong các cuộc giao tranh trên đường phố của họ với SA. Một số phiên bản chỉ đơn giản là thay đổi ngôn từ chính trị của bài hát như thế này:
|
|
Stahlhelm, hay "Mũ Sắt", là một tổ chức của các cựu chiến binh theo Chủ nghĩa dân tộc liên kết chặt chẽ với Đảng Quốc gia Dân tộc Đức (Tiếng Đức: Deutschnationale Volkspartei, viết tắt là DNVP).
Những người khác thì lại thay thế toàn bộ bài hát bằng phần lời mới:
|
|
Ernst Thälmann chính là lãnh tụ của Đảng KPD.
Các phiên bản này bị cấm đoán sau khi Đức Quốc xã lên nắm toàn quyền và các đảng phái chính trị theo chiều hướng Cộng sản và Dân chủ Xã hội luôn bị đàn áp, nhưng trong những năm cầm quyền của Đệ tam đế chế thì bài hát cũng bị ngầm nhại lại trong nhiều phiên bản, giễu cợt sự tham nhũng ở thượng tầng của Đức Quốc xã. Có các điểm tương đồng giữa các bản văn khác nhau như tác giả ngầm phát triển chúng với các biến thể. Dưới đây là một số phiên bản.
|
|
|
|
|
|
Wilhelm Frick chính là Bộ trưởng Nội vụ, Baldur von Schirach là lãnh đạo của Đoàn thanh niên Hitler và Heinrich Himmler là người đứng đầu của SS và lực lượng cảnh sát.
Ở một phiên bản khác là:
|
|
|
Thay vì bánh mì và làm việc Führer chỉ ban cho chúng ta những cụm từ thôi, Bất cứ ai đáp trả bất cứ lời nào, Cuộc sống ngay tức thì bị rút ngắn lại. |
|
|
"Mèo béo" ở đây là từ lóng giới hạn để chỉ những chính trị gia tham nhũng và lũng đoạn thị trượng, giàu có với nhiều nhà tài trợ riệng.
Vào năm đầu tiên của chế độ Đức Quốc xã, các thành phần cấp tiến trong SA đã hát lại một lời nhại bài hát của riêng họ, phản ánh rằng các yếu tố mang tính Xã hội Chủ nghĩa của Chủ nghĩa Quốc gia Xã hội đã không được thực hiện đúng:[9]
|
|
Kurt Schmitt là Bộ trưởng Kinh tế giữa năm 1933 và 1935.
Sau sự kiện chia chát và phân công Đế chế Đức thành các vùng bị chiếm đóng của phe Đồng Minh chiến thắng vào những giờ phút kết thúc của Chiến tranh thế giới thứ hai, với việc các tỉnh phía đông bị sáp nhập vào Ba Lan và Liên Xô và hàng triệu người dân bị đuổi khỏi nhà của họ và phải tìm đến các phần còn lại của nước Đức, một phiên bản của 'Die Preise hoch' trở nên phổ biến rộng rãi trong khu vực bị Liên Xô chiếm đóng, với mục tiêu nhắm đến là các giới chức Cộng sản:[10]
|
|
|
|
Wilhelm Pieck và Otto Grotewohl những người dẫn đầu của phong trào Cộng sản ở Đức. Hai dòng đầu tiên đề cập đến một lời cầu nguyện trong giờ ăn: "Komm, Herr Jesus, sei Du unser Gast, und segne, was Du uns bescheret hast." / "Hãy đến, Chúa Giêsu, làm khách của chúng con và ban phước cho những gì Ngài đã cho đến chúng con."
Phiên bản nhại lại nổi tiếng nhất được sáng tác bởi Oliver Wallace có phần lời tương tự với tựa đề Der Fuehrer's Face cho bộ phim hoạt hình năm 1942 về Vịt Donald có cùng tên. Nó cũng là lần lập kỷ lục hit đầu tiên của Spike Jones.
Trong văn hóa đại chúng
[sửa | sửa mã nguồn]Giai điệu của bài hát được sử dụng nhiều lần trong series video games Wolfenstein, khi một nhóm Quân Đồng Minh chủ động xâm phạm vào các vùng lãnh thổ được thiết lập trước bởi Đức Quốc xã.
Bài hát "Avenge Dresden" của Creativity, thể loại bạch quyền, thuộc nhóm nhạc chống-Cộng RAHOWA, đã trích các giai điệu của Horst-Wessel-Lied trong một màn guitar solo giữa đoạn điệp khúc và phần nối lời.
Nó cũng được hát bởi ca sĩ nhạc dân tộc Ian Read trong bài "Brown Book" được biên soạn cho Death In June. Bởi vì điều này, album năm 1987 cùng tên của họ cũng bị cấm bán tại Đức.
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Nazi songs
- German laws against modern use of Nazi songs
- "Vorwärts! Vorwärts!"
- "Sturmlied"
- "Lied der Jugend" ("Dollfuß-Lied")
- "Cara al Sol"
- "Maréchal, nous voilà !"
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Geisler, p.71.
- ^ Hannoversche Allgemeine - LKA ermittelt gegen Apple und Amazon Lưu trữ 2018-01-06 tại Wayback Machine, 3. February 2011
- ^ "Wer hat denn eigentlich wen erschossen?", neue musikzeitung, 11/98 - 47th year
- ^ Alfred Weidemann: Ein Vorläufer des Horst-Wessel-Liedes? In: Die Musik 28, 1936, S. 911f. Zitiert nach Wulf 1989, S. 270. Die Musik was published in Switzerland. Articles departing from the Nazi doctrine that Horst Wessel had originated both the lyrics and the tune could not be published in Đức Quốc xã.
- ^ "Golden Dawn plays Nazi anthem at food handout", DawnOfTheGreeks website, ngày 25 tháng 7 năm 2013
- ^ "Golden Dawn moves food handout following police ban", Eleftherotypia, ngày 24 tháng 7 năm 2013
- ^ "Anniversary for Imia or for Hitler's ascent?", Zougla.gr, ngày 31 tháng 1 năm 2013 (in Greek)
- ^ "Die preise hoch" ("The prices high") lyrics from the MusicaNet website
- ^ Adam Tooze, The Wages of Destruction: The Making and Breaking of the Nazi Economy (Allen Lane 2006), 71
- ^ Namark, N, The Russians In Germany - a history of the Soviet occupation 1945 - 1949
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- Bản văn và giai điệu (định dạng MID), bài hát Lưu trữ 2015-01-13 tại Wayback Machine (định dạng MP3)
- Bản văn của Bộ luật Hình sự Đức Mã số §86 và §86a (bằng Tiếng Anh)