Wikipedia:Ứng cử viên bài viết chọn lọc/Đại số

Đại số

Đại số là một phân môn toán học rất quen thuộc với các bạn học sinh, sinh viên, với cách hiểu thường thấy là "dùng chữ thay số để tìm quan hệ giữa các số". Tầm vực của môn này bao gồm cả đại số sơ cấp (đa thức, phương trình) ở phổ thông, đại số tuyến tính (vectơ, ma trận) ở đại học cùng một số lĩnh vực nâng cao với ứng dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khoa học và kỹ thuật. Cũng vì mức độ quan trọng ấy mà bài viết được xếp loại bài cơ bản cấp 2 tại dự án này.

Đây là ứng cử viên chọn lọc đầu tiên thuộc lĩnh vực Toán học kể từ năm 2020, được biên dịch hoàn toàn từ phiên bản tiếng Anh của một biên tập viên rất có tiếng tăm trong mảng bài cơ bản những năm gần đây. Qua đề cử ngày hôm nay, bản thân tôi mong muốn bài viết sẽ được mọi người tham gia góp ý và ủng hộ để trở thành cú nổ lớn đầu tiên cho năm mới 2025. Xin cảm ơn! Thuyhung2112 (thảo luận) 05:16, ngày 19 tháng 12 năm 2024 (UTC)

Hướng dẫn nhận xét: Hãy viết mã {{OK}} ở mục "Đồng ý" và ghi nhận xét bên cạnh nếu ủng hộ bài viết thành bài viết tốt.

Hãy viết mã {{OK?}} ở mục "Phản đối" và ghi nhận xét bên cạnh nếu thấy bài viết vẫn còn vấn đề.

Hãy viết mã {{YK}} và ghi nhận xét bên cạnh ở mục "Ý kiến" nếu muốn viết những bình luận/nhận xét khác.

Đồng ý

1.  Đồng ý Bài viết đã ổn 😊😊 Hongkytran (thảo luận) 13:18, ngày 31 tháng 12 năm 2024 (UTC)

Ý kiến

1. Bình luận: bruh mình đang định mở rộng bài này mà bạn đã làm xong luôn rồi. Cảm ơn nhé. ChopinTheChemist^{Trò chuyện} 16:31, ngày 19 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Thành viên:ChopinChemist Còn vài bài "bom tấn" ở đây (xem mục "Achievements"). Nếu bạn đủ khả năng và đam mê thì cứ việc dịch về Wikipedia Vi, chúng sẽ có ích cho xã hội VN. SicMundusCreatusEst (tiếng Latin) 02:38, ngày 20 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Tào lao

   Cảm ơn bạn nhé. Những bài này không hẳn là thế mạnh của mình nên mình sẽ tạm thời tập trung vào hóa học và nhạc cổ điển vậy. Khổ nỗi là những bài chất lượng cao thì vì mình muốn đảm bảo chất lượng dịch tốt nhất có thể + bận việc ngoài đời nên mất khá nhiều thời gian. (xem lịch sử bài Frédéric Chopin nếu muốn biết mình mất bao lâu để hoàn thiện 1 bài viết). – ChopinTheChemist^{Trò chuyện} 03:10, ngày 20 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Thành viên:ChopinChemist Bình thường bạn, chậm mà chắc. Đỡ hơn dịch máy clk 5 phút 1 bài. 1 bài chất lượng cao tôi ước tính trung bình mất khoảng 50 tiếng (hoặc hơn), trừ phi là cây bút trình độ viết bài lẫn ngoại ngữ cực cao.

   Dịch đúng đã mất thời gian rồi, còn muốn dịch hay thì phải mất thời gian gấp đôi. Muốn dịch hay thì phải vắt não ra suy nghĩ cách dịch nào cho hay chứ không dễ ăn đâu. Những tv chuyên dịch các bài chất lượng cao họ sẽ hiểu. Chúng ta cần chất lượng chứ không cần số lượng. Dịch máy theo kiểu mì ăn liền thì sẽ bị cấm. SicMundusCreatusEst (tiếng Latin) 01:08, ngày 21 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Thật thú vị khi có nhiều thành viên hứng thú nâng cấp bài cơ bản – — dʁ. ʃħuɳtﮩ٨ـﮩﮩ٨ـ 💬 đã phản hồi vào 03:02, ngày 21 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Những bài cơ bản như này nâng cấp mới bõ công, nên mình muốn tập trung vào những bài đó vì ít ai có thời gian+kỹ năng mở rộng bài cơ bản (ai cũng làm được thì mình đã không ở đây). – ChopinTheChemist^{Trò chuyện} 04:17, ngày 21 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Thành viên:ChopinChemist Thời gian lớp trẻ thời nay thì có nhiều chứ. Tiếc là nhiều người trẻ hiện nay nghiện game, ăn chơi, hút chích, chịch choạt và vân vân. Thời gian là dư, nhưng đa số không có khả năng viết lách lẫn trình độ. Tôi thấy người trẻ bây giờ lên mạng chơi game thì nhiều (chơi game có chừng mực là ok). Game là một loại giải trí tốt nếu biết cách kiềm chế bản thân. Mấy ai chịu bỏ time ra viết bài Wikipedia giúp ích cho xã hội? Những người như bạn xem ra là thiểu số rất nhỏ. SicMundusCreatusEst (tiếng Latin) 04:36, ngày 21 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Để đến được đây thì nói chung cũng phải có khác biệt, như việc ham mê viết, thích tìm tòi, đọc sách. Anyway tôi cũng thích ăn chơi thôi, viết bài wiki chán lắm. Dang (thảo luận) 01:18, ngày 23 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Dang Ai chả thích ăn chơi? Tôi chưa bao giờ nghe ai nói câu tôi ghét ăn chơi. Quan trọng là biết cân bằng và ăn chơi lành mạnh. Hút chích hay xài thuốc lắc thì tôi nghĩ là không nên. Bạn thấy viết bài chán, chứ nhiều tv lại có đam mê viết bài. Đối với họ, viết bài là niềm vui. Đối với Elon Musk, làm 1 tuần 80 tiếng là niềm vui của ông. To each their own! SicMundusCreatusEst (tiếng Latin) 07:49, ngày 23 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   @Nguyentrongphu: Tôi thì ăn chơi bình dân như đi nhậu, quẩy concert, nhảy nhót là cùng. Không dám dính vào tệ nạn. Nhưng mà ai biết được, thấy cũng có vài người tự dưng tâm thần, có thể do stress. Có khi một lúc nào đó tôi vừa hút cần vừa lùi sửa wiki cũng có thể. Dang (thảo luận) 08:03, ngày 23 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Dang Cần sa không được tính là ma túy. Nhiều tổng thống Hoa Kỳ thời còn trẻ (thời sinh viên) vẫn hút cần phà phà. Sau này, họ vẫn trở thành tổng thống Hoa Kỳ. Ở Hoa Kỳ, nhiều tiểu bang ở Hoa Kỳ đã hợp pháp hóa việc mua bán cần. Đồng nghĩa bây giờ muốn mua chỉ cần ra tiệm bán cần là có thể mua được công khai mà không sợ bị cảnh sát bắt. Tôi có mấy thằng bạn vừa đi làm vừa hút cần nè haha. Không có vấn đề gì miễn họ vẫn làm tốt được công việc. SicMundusCreatusEst (tiếng Latin) 17:03, ngày 23 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Nếu đổi góc nhìn, ít nhất là với góc nhìn của tôi, thì viết bài cho Wiki hay viết content nói chung nó cũng là 1 loại giải trí khá tốt, hơn nữa còn là 1 loại giải trí lành mạnh. Mấu chốt chỉ nằm ở việc có thể tìm được cái "thú" trong những loại hình giải trí này hay không thôi. Như tôi thì cái giai đoạn đóng góp tích cực nhất, nội dung chất lượng nhất thường rơi vào giai đoạn tôi xì trét nhất 🤣 ༒ Nhac Ny ༒ ^{Talk to me ♥} 09:12, ngày 23 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   @ChopinChemist Tiếc là bạn không tham gia dự án cải thiện bài cơ bản của Alphama vào năm 2021. Nếu không thì chắc sẽ có thêm rất nhiều bài cơ bản được viết mới, cải thiện và thậm chí là hái sao ༒ Nhac Ny ༒ ^{Talk to me ♥} 09:14, ngày 23 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Chỗ đề cử này biến thành nơi đàm tiếu hay sao nhỉ?! Giờ là lúc quay lại mấy nơi cá nhân rồi nói chuyện tiếp, để dành người khác duyệt bài. Thuyhung2112 (thảo luận) 03:11, ngày 24 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   @Thuyhung2112: Hmm, ok, tôi đã ẩn bớt. Dang (thảo luận) 04:56, ngày 24 tháng 12 năm 2024 (UTC)

2.  Ý kiến Không rõ các thay đổi giao diện gần đây có tác động đến không, nhưng các cước chú dạng harvnb đã không còn trỏ đến tài liệu ở thư mục một cách rõ ràng nữa. Tại enwp, nếu nhấn vào cước chú sẽ dẫn thẳng đến tài liệu thư mục được in đậm nền xanh. Tính năng này đã mất tại viwp, khiến việc tra tìm tài liệu đang nói đến là rất khó. --minhhuy ^{(thảo luận)} 03:52, ngày 24 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Cảm ơn những người biên tập vì các thư mục tham khảo được dịch rất cẩn thận. minhhuy ^{(thảo luận)} 04:03, ngày 24 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   @Trần Nguyễn Minh Huy: Cái đó tôi mới thử ở bài khác và đúng là như vậy: khi nhấn link ở citation thì không thấy tô xanh ở thư mục nữa. Vấn đề thiên về kỹ thuật nên tôi không can thiệp được. Thuyhung2112 (thảo luận) 04:13, ngày 24 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   @Thuyhung2112: Có vẻ đã ổn nhờ Chó Vàng Hài Hước. minhhuy ^{(thảo luận)} 04:25, ngày 24 tháng 12 năm 2024 (UTC)

3. Bình luận: Xin chào bạn, cảm ơn bạn vì đã dịch và hiệu đính bài viết về một trong những phân nhánh sơ khai nhất của Toán học. Trước khi biểu quyết, tôi xin đưa ra một vài nhận xét mang tính chủ quan:
   • Tôi cảm thấy ở đâu đó văn phong của bài viết này, dù bách khoa nhưng vẫn hơi cứng nhắc, tôi xin lấy ví dụ với đoạn " Một số hệ phương trình là không tương thích, tức là không tồn tại nghiệm do các phương trình mâu thuẫn nhau ", tôi có thể hiểu là hệ phương trình này vô nghiệm nhưng tôi không chắc ai cũng có thể hiểu được như tôi suy nghĩ. Trên thực tế, ở enwiki họ giải thích "In contrast, a linear or non linear equation system is called inconsistent if there is no set of values for the unknowns that satisfies all of the equations", tôi nghĩ ta có thể rút gọn thành "vô nghiệm" là nhanh nhất. (Ở đâu đó tôi có thể tự tin khẳng định điều này vì rất nhiều trường đại học ở Việt Nam và nhiều tài liệu toán cao cấp ở VN đều gọi chung chúng là "hệ pt vô nghiệm"). Đó là ví dụ điển hình nhất, ngoài ra tôi thấy còn nhiều chỗ tôi đọc không xuôi mắt lắm, nhưng tôi cũng sẽ cố gắng sửa bài viết này với bạn.
   • Cái này là tôi thắc mắc thêm, nhưng về từ "magma", không biết chúng ta có thể dịch sang tiếng Việt là "phỏng nhóm" không nhỉ? Tôi nghĩ rằng nó dễ hình dung hơn từ "magma", hơn nữa bạn có thể tham khảo quyển Cơ sở Đại số Hiện đại của giáo sư Nguyễn Quang Diệu để hình dung.
   • Ở phần "Xem thêm" có dài quá không nhỉ...? Theo ý kiến chủ quan của tôi thì, dù tôi tôn trọng việc bạn để nguyên các bài được các BTV của enwiki khuyến khích đọc thêm, tuy nhiên tôi nghĩ do bài Đại số vẫn còn là một bài về chủ đề rộng, nên phần này mình chỉ cần tiếp tục hướng người đọc đến từng nhánh con thôi, hoặc hướng tới lịch sử toán, mối quan hệ của đại số với các nhánh khác v.v...

   Đó là ý kiến cá nhân của tôi, rất mong chúng ta có thể trao đổi thêm về bài viết này trong tương lai gần. Thân ái. You want to play? Let's play! (You have your fun. My turn!) 17:08, ngày 26 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   @Gloryer Happiness: Tôi sẽ trả lời từng ý:

   [1] Tôi thấy việc bạn đọc vào thấy hơi sượng còn tốt hơn mấy lời khen chung chung, bởi bình thường khi dịch thì bản thân người dịch nghĩ mình làm đúng, dịch mượt hết cả rồi mới đề cử lên đây. Mấy lần tới để tránh loãng trang này thì bạn cứ sửa thẳng vào bài nếu thấy lỗi và để lại giải thích để tôi xem kỹ và phản biện tại đó. Nói riêng thuật ngữ "tương thích" thì tôi cũng phản biện lại luôn là có nhiều tài liệu bài giảng cấp đại học ở Việt Nam nhắc đến thuật ngữ đó chỉ hệ phương trình có nghiệm, ví dụ [1], [2], [3]. Nếu ghi tắt như ý bạn thì tôi lo ngại có thể ảnh hưởng tới những câu phía sau vốn cũng có nhắc tới thuật ngữ này.

   [2] Từ "magma" tôi để nguyên bởi nó trùng tên bài khác có sẵn ở đây và qua tra cứu tôi không thấy nó được chuyển ngữ thành tiếng Việt lần nào trong phạm vi toán học. Dịch ra "phỏng nhóm" thì chưa đúng do bị trùng với "groupoid" (nguồn). Về cuốn sách bạn nêu thì tôi chưa tiếp cận được nên nếu bạn hỗ trợ được thì tốt.

   [3] Theo đề cử bên tiếng Anh thì hiện đang có một số ít bất đồng ở phạm vi mà bài nên bao phủ nên phần "Xem thêm" có nhiều liên kết đến chủ đề phạm vi hẹp. Để như thế lúc này là phù hợp, tuy nhiên tôi sẽ theo dõi thêm và rút ngắn lại nếu sau này có thay đổi.

   – Thuyhung2112 (thảo luận) 04:58, ngày 27 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Nói thêm ý một, bạn có thể ghi vắn tắt rồi thêm ghi chú cho thuật ngữ "tương thích" là ổn. Có nhiều thuật ngữ mà không phải ai cũng biết. SicMundusCreatusEst (tiếng Latin) 21:27, ngày 29 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Tôi đã xem lại đoạn kia và có thể khẳng định 2 câu viết về hệ phương trình tương thích là quá đủ cho việc diễn tả một mối quan hệ khá đơn giản (hệ có nghiệm là hệ tương thích và ngược lại). Bài tiếng Anh và các tài liệu tôi đã dẫn cũng chỉ nhắc lại ý ở 2 câu đó là chính. Nếu đưa thành note thì là thừa, rất thừa; thiệt sự luôn đấy. Thuyhung2112 (thảo luận) 04:52, ngày 30 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Thuyhung2112 Hình như bạn vẫn chưa hiểu được ý của tôi. Nếu có ghi chú thì có thể xóa đoạn, "tức là không tồn tại nghiệm do các phương trình mâu thuẫn nhau". SicMundusCreatusEst (tiếng Latin) 04:16, ngày 31 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Y Tôi chấp nhận thay đổi đó và đã rút ngắn lại ý trong bài cũng như bổ sung đoạn vừa nói trong note kế bên. Câu văn ấy giờ thành "Một số hệ phương trình là không tương thích do chúng vô nghiệm". Hy vọng đây là cách giải quyết tốt nhất. Thuyhung2112 (thảo luận) 07:52, ngày 31 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   Tại tôi không thấy thông báo nên bây giờ tôi mới thấy. Tôi không còn thắc mắc gì cả. Nhân tiện là tôi đã đủ điều kiện để biểu quyết chưa nhỉ...? – You want to play? Let's play! (You have your fun. My turn!) 14:29, ngày 31 tháng 12 năm 2024 (UTC)

   @Gloryer Happiness Trong 30 ngày đến khoảng trưa 19/12 (giờ Việt Nam) bạn không có đủ 50 lần sửa nên không biểu quyết được, rất tiếc. Thuyhung2112 (thảo luận) 15:33, ngày 31 tháng 12 năm 2024 (UTC)