Thảo luận:Thuốc lào
Thêm đề tàiĐổi tên bài
[sửa mã nguồn]Tôi nghĩ bài này nên được đổi thành thuốc lào, và viết về thuốc lào và cách sử dụng thay vì riêng về "hút thuốc lào". Tên mục từ nên là danh từ thay vì động từ. Nguyễn Hữu Dụng 03:47, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Tôi cũng có nghĩ về điều này trước khi viết nhưng nếu tên bài là thuốc lào lại nặng về sinh vật học, giống, loài, chi... rồi phân bố, đặc tính sinh học.... Tôi chỉ định viết về hút thuốc lào như là một tập quán của người Việt thôi. Bài kia cũng cần phải có nhưng thuộc thể loại khác, tương tự như cá và đánh cá vậy. tieu_ngao_giang_ho1970 (thảo luận) 04:11, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Khoa học giống như thầy bói mù xem voi hay đứa trẻ cắt bánh chưng ngày tết, một đối tượng có thể được nhìn ở nhiều góc độ khác nhau, vì vậy, tôi nghĩ wikipedia có những giới hạn của nó khi mỗi thành viên, theo chuyên môn và sở thích của bản thân, nhìn đối tượng ở dưới các góc độ khác nhau khi cùng triển khai một đề tài và cứ nghĩ rằng cách nhìn đó đã là tổng thể về đối tượng. Một ví dụ có thể ko chuẩn xác lắm, ngày xưa tôi viết bài rau sắng dưới phương diện là một loại rau dưới góc độ ẩm thực, xem ra vẫn chưa phải là một bài về cái gọi là cây sắng dưới phương diện thực vật học. Tuy nhiên, bài hút thuốc lào này, để bách khoa hơn, hoàn toàn có thể đổi thành thuốc lào và trong đó viết thêm về tập quán hút thuốc lào ở Việt Nam. Khương Việt Hà (thảo luận) 04:45, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- "trong đó viết thêm về tập quán hút thuốc lào ở Việt Nam ..., như vậy thì phải viết thêm về tập quán hút thuốc lào tại các nơi khác nữa. Mekong Bluesman (thảo luận) 12:19, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Hìhì, đúng thế, nhưng mà phức tạp rồi đây. Thực ra những nơi khác trên thế giới cũng có kiểu hút giống ở Việt Nam hút thuốc lào nhưng dùng lá cây khác, hút đúng thuốc lào thì tôi chưa tìm ra. Tôi sẽ cố tìm tài liệu để đưa vào bài viết càng nhiều càng tốt.tieu_ngao_giang_ho1970 (thảo luận) 12:52, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Tôi tưởng "thuốc lào" là sản phẩm của cây thuốc lào? Nguyễn Hữu Dụng 17:45, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Thuốc lào đúng là lá của cây thuốc lào nghĩa là gắn chặt với cây ấy. Phần viết về tập quán hút thuốc lào tại các nơi khác sẽ phải lưu ý điều này, nếu ở đâu đó chỉ có kiểu hút tương tự chứ không hút đúng lá cây thuốc lào thì chỉ viết là tập quán tương tự thôi. tieu_ngao_giang_ho1970 (thảo luận) 01:03, ngày 14 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Lại hỏi linh tinh
[sửa mã nguồn]Có kiểu hút thuốc mà người ta cho một nhúm thuốc vào cái bình bằng sành rồi cắm một cái ống vào bình đó rít sọc sọc ấy (tôi chẳng biết mô tả thế nào cho rõ hơn, nhưng có bài miêu tả nó là Mình tròn trùng trục đít bảnh bao/Mân mân mó mó đút ngay vào/Thủy hỏa tương giao kêu sùng sục/Âm dương nhị khí sướng làm sao) thì gọi là gì nhỉ và cái thứ thuốc lá dùng cho kiểu đó có phải thuốc lào không?--Bình Giang (thảo luận) 09:29, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Mấy câu của Bình Giang về điếu bát hay lắm, ở đâu vậy? câu đố dân gian à? tieu_ngao_giang_ho1970 (thảo luận) 10:47, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Hmm... câu ca dao mà Bình Giang tìm ra hay thật! Nếu nó không ở tại trang thảo luận của bài này thì tôi đã nghĩ là nó nói về <self-censored> ;-{)>
- Khi tôi ở tại Việt Nam (thập niên 1950 và 1960) thì tôi nhớ là hút qua một cái bình có nước gọi là "hút thuốc lào" còn hút qua một cái ống to làm bằng tre gọi là "hút ống điếu" -- tại cả hai miền tôi đã ở. Trí nhớ của tôi đúng hay sai?
- Mekong Bluesman (thảo luận) 12:16, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Hút bằng cái bình to to gọi là điếu bát, cái dài dài gọi là điếu cày. Tôi biết rằng nhiều vùng trong cả nước nhất là ở Bắc Bộ ko chỉ thịnh hành tục hút thuốc lào mà còn có cả nhai thuốc lào trong sự kết hợp với trầu cau. Còn tên gọi thuốc lào có thể do loại cây này đến từ Lào thì tôi ko rõ có đúng ko. Khương Việt Hà (thảo luận) 12:47, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Ngay điếu cày cũng có nhiều vấn đề cần bàn
- Cái điếu mà ta hay thấy ở quán nước là gọi là điếu cày không biết có phải do người nông dân đồng bằng bắc bộ hay mang theo khi đi cày hay không?
- Ở làng quê vùng Bắc bộ đàn ông khi đi làm đồng (đàn ông chỉ cày và bừa) thì mang điếu cày. Khi họ ở nhà thì hút bằng điếu bát. Cái ông hút bằng tre gọi là cái xe điếu. Bạn nào ăn lòng lợn thì đoạn lòng ngon nhấtcó kich thước đúng bàng cái ông này và gọi là "Lòng xe điếu"
- Ở các vùng núi cao bà con dùng cây bương to làm điếu khi hút cả miệng và mũi đều nằm trong lòng điếu và gọi là điếu Ục
- Damanh (thảo luận) 12:57, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Cám ơn Khương Việt Hà và Damanh đã giải thích. Nhai thuốc lá/thuốc lào với trầu cau thì tôi vẫn nhớ (hình ảnh những người nhổ "máu" từ mồm ra rất khó xóa đi trong trí óc của một người trẻ Tây phương tại Việt Nam!); tại nhiều vùng miền Nam Hoa Kỳ người ta vẫn nhai thuốc lá (dĩ nhiên là số ung thư miệng và môi cũng cao hơn). Mekong Bluesman (thảo luận) 13:56, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Tên gọi điếu cày tôi cho rằng đúng như Damanh nói nhưng tìm trên mạng chỉ thấy một vài trang web không dẫn nguồn tin cậy đề cập đến, sách vở của các vị nghiên cứu phong tục, văn hóa dân gian không thấy viết, không biết có nên đưa vào bài viết không nhỉ. Điếu bát thì chắc do thân điếu hình như cái bát, nếu đưa được nguồn gốc tên gọi vào thì cũng hay. tieu_ngao_giang_ho1970 (thảo luận) 08:18, ngày 15 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Xin có mấy thông tin cùng chia sẻ
- Bài này có nhiều thông tin về điếu bát http://www.vnn.vn/vanhoa/vandekhac/2004/11/342186/
- Đoạn Video biểu diễn võ thuật Điếu cày như một loại vũ khí http://www.youtube.com/watch?v=WOFpFcMfm2U&feature=related
- Bài thơ Vịnh điếu cày của NGUYỄN ĐÌNH TỰ (Bắc Ninh)
- Quan, lính, nhà thơ đến thợ cày
- Đôi lần dan díu đã mê say
- Tròn trinh khóe miệng như mời gọi
- Thon thả tấm thân đã sẵn bày
- Tay áp, mân mê nồng lửa ấm
- Môi kề, rúc rích thoảng hương bay
- Phút giây hoan lạc bao ngây ngất
- Đêm sướng đằng đêm, ngày khoái ngày.
- -----------------------
- Damanh (thảo luận) 14:24, ngày 20 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Nguồn gốc tên gọi
[sửa mã nguồn]Mình có một chút thông tin xin chia sẻ. Cách hút của điêu cày là một loại điếu khi hut thuốc có đi qua một bộ lọc nước. Cái này nhưng người sưu tầm ống điếu (pipe)gọi là water pipe và có xuất xứ từ Thái lan. Tên gọi của Thái là Bơơng (2 chữ ơ). Tham khảo http://en.wikipedia.org/wiki/Bong. Bản thân tôi cũng thấy sự tương đồng giữa điếu và cách hút của đồng bào Thái ở Hòa bình và của đồng bào xung quanh Bangkok. Như vậy theo mình nghĩ điếu cày du nhập Từ Thái lan vào Việt nam qua đường Ai lao nên được gọi là thuốc Lào.Damanh (thảo luận) 12:38, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Cái goi là "bong" (hay "bơơng") cũng rất phổ biến tại châu Âu và châu Mỹ (châu Úc thì quá gần châu Á nên nó cũng đã sang đó) và tại các nơi này nó cũng dùng để hút ... nhưng không hút thuốc lào
- Cái đường Thái Lan → Lào → Việt Nam rất có thể vì dân tộc Thái và dân tộc Lào có nhiều liên hệ với nhau
- Mekong Bluesman (thảo luận) 13:56, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Tại CSDL của IPNI chỉ có N. rustica và danh pháp này dùng rất phổ biến. Cái gọi là N. rusticum chỉ được dùng rất ít và phần lớn là các trang web không chuyên ngành. Vương Ngân Hà (thảo luận) 17:41, ngày 13 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Cảm ơn Vương Ngân Hà, tôi cũng đã thấy hơi có vấn đề khi xem bài về cây thuốc lào bên en.wiki. Anh đang viết một loạt bài về thực vật, vậy đề nghị anh giúp cho bài này luôn thể được không? tieu_ngao_giang_ho1970 (thảo luận) 01:08, ngày 14 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Phân loại
[sửa mã nguồn]Theo nhiều tài liệu trong nước, cây thuốc lào có tên khoa học là N. rustica. Tôi không rõ tên khoa học này bắt nguồn từ đâu nhưng có lẽ có sự nhầm lẫn ở đây. Trong thời gian 2000 - 2006, với trợ giúp của Bộ Công nghiệp, tôi đã sơ bộ theo dõi và thấy: - Về đặc điểm hoa: Hoa N. rustica có màu vàng chứ không phải hồng đỏ như N. tabacum. - Về khả năng giao phấn: Cây thuốc lào được trồng phổ biến ở Việt Nam rất dễ dàng lai chéo với cây thuốc lá N. tabacum và cho con lai hữu dục. Do không có điều kiện nghiên cứu sâu về phân loại nhưng những hiểu biết về thực vật học cho thấy cây thuốc lào trồng ở Việt Nam là N. tabacum chứ không phải là N. rustica. Nếu ai góp ý gì cho nhận xét trên, xin liên hệ với TS Nguyễn Văn Biếu, nguyên cán bộ Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá, TCT thuốc lá Việt Nam (hiện đã được nghỉ hưu theo chế độ 41). ĐT PSH: 045582827. Nvbieu (thảo luận)
Điếu dóng
[sửa mã nguồn]Loại điếu này tôi chỉ thấy một vài quyển sách mô tả sơ lược như thế chứ cũng chưa nhìn thấy bao giờ. Ai có tài liệu chi tiết hơn hoặc đã trông thấy xin đóng góp thêm cho bài viết. tieu_ngao_giang_ho1970 (thảo luận) 08:07, ngày 15 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Vĩnh Bảo
[sửa mã nguồn]Tôi thấy có câu này về thuốc lào Vĩnh Bảo cũng hay hay nhưng do không hút thuốc lào bao giờ nên không biết là nó hay (mạnh) thế nào.
- Thuốc lào Vĩnh Bảo
- Chồng hút vợ say
- Thằng bé điếu đóm
- Lăn quay giữa nhà
Vương Ngân Hà (thảo luận) 17:34, ngày 15 tháng 12 năm 2007 (UTC)
- Mấy câu này tôi cũng có nghe nhưng hay nói về Thuốc lào Tiên Lãng hơn và hai câu cuối khác tý chút:Thằng cu châm điếu. Lăn quay ra nhà. Tuy vậy ý tứ đều như nhau. Cái món ấy phê lắm, ngày sinh viên, buổi sáng tôi hút đều phải ngồi dựa tường hoặc gần cột quán nước không thì ngã là cái chắc. Tiếc là không có thằng cu châm điếu nên không rõ nó có lăn quay không? chắc phải hỏi các bậc hào lý ngày xưa: "Ù thông tôm chi chi nẩy! Điếu mày!". tieu_ngao_giang_ho1970 (thảo luận) 04:23, ngày 16 tháng 12 năm 2007 (UTC)
(thảo luận)
Về vấn đề Vĩnh Bảo hay Tiên Lãng: Tiên Lãng và Vĩnh Bảo là hai huyện giáp nhau của Hải Phòng, cả hai huyện đều trồng nhiều thuốc lào, chủ yếu là dọc đường Quốc lộ 10. Về mấy câu thơ thì tôi là người Hải Phòng, quê nội ngoại của tôi đều ở Vĩnh Bảo, tôi hay nghe người trên nhắc hai câu:
- Nhớ ai như nhớ thuốc lào
- Đã chôn điếu xuống lại đào điếu lên
- Thuốc lào chồng hút vợ say
- Thằng con châm điếu lăn quay ra nhà
Câu dưới tôi search google thì đầy đủ là:
- Thuốc lào chồng hút vợ say
- Thằng con châm điếu lăn quay ra nhà
- Có anh hàng xóm đi qua
- Hít fải khói thuốc say ba bốn tuần
- Thêm chú gà trống ngoài sân
- Mổ nhầm bã thuốc cánh chân cứng đờ
- Lại còn chị mái hoa mơ
- Hơi thuốc bay đến bơ phờ cả lông
- Khói thuốc cứ toả vòng vòng
- Say hết tất cả nước trong , nước ngoài
Hình
[sửa mã nguồn]Hai cái hình điếu bát với điếu cày quá tuyệt, đặc biệt là hình điều bát với ông già có đám mây ở mũi.--222.254.35.66 (thảo luận) 03:57, ngày 16 tháng 12 năm 2007 (UTC)
Quê tôi
[sửa mã nguồn]Quê tôi có trồng cây gọi là "thuốc lá", công dụng, cách sử dụng ý chang loại này. Các nhà máy cũng thu gom về sản xuất thuốc lá (thuốc điếu), nicotin cũng chẳng thấp tý nào, nhưng chưa biết gọi tên gì cho "khoa học" đây. Xem thuốc Phong Lai trong hai bài thơ kèm theo. Lưu Ly (thảo luận) 12:35, ngày 23 tháng 10 năm 2008 (UTC)
Thuốc lào ở Trung Quốc
[sửa mã nguồn]Ở TQ hình như cũng có hút thuốc lào, ai có thể thêm thông tin vào được ko ? Xiaoao (thảo luận) 07:59, ngày 5 tháng 10 năm 2009 (UTC)
- Xuất xứ từ Ấn Độ, được truyền đi cùng với quá trình đạo Phật được truyền sang Trung Quốc, rồi truyền sang Malaisia, qua Lào rồi đến Việt Nam.' tôi thấy thông tin này trên mạngXiaoao (thảo luận) 08:09, ngày 5 tháng 10 năm 2009 (UTC)
- Việc này khó tin vì thuốc lào bản địa ở châu Mỹ. Sang thế kỷ 15-16 thương-thuyền Âu-châu mới đem cây giống về Cựu-Thế-giới phổ biến. Trường hợp Phật-giáo thì truyền sang nước ta từ đầu Tây-lịch. Hai sự việc cách nhau 1500 năm cơ mà.Duyệt-phố (thảo luận) 16:29, ngày 5 tháng 10 năm 2009 (UTC)
- Nếu vậy chắc đoạn trên nó nói về tập tục hút thuốc bằng ống chứ ko phải thuốc lào. Xiaoao (thảo luận) 04:57, ngày 11 tháng 10 năm 2009 (UTC)
Dự án Bộ Cà | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Dư địa chí
[sửa mã nguồn]Trang 43-44 Dư địa chí của Nguyễn Trãi chép là " Thuận Hóa xưa... ở vùng ấy đất thì đen, mầu mỡ, hợp với trồng thuốc hút và thứ tiêu hạt to... Thuốc hút (chỉ dược) là thứ cây lấy lá cuộn vào giấy rồi châm lửa hút không có nghĩa chỉ dược là cây thuốc lá/thuốc lào mà có thể là bất kỳ loại cây nào có thể dùng làm thuốc hút, chẳng hạn cần sa v.v. 14.170.172.236 (thảo luận) 06:38, ngày 8 tháng 11 năm 2015 (UTC)