Thảo luận:Sơn Hải, Quỳnh Lưu

Chép?

Đoạn truyền thống cách mạng bên dưới tôi ngờ là chép ở tài liệu nào đó (định dạng xuống dòng còn chưa sửa), tuy nhiên không tìm thấy nguồn. Nếu cần thì trích thông tin ra và biên tập lại. Tôi tạm bỏ vào đây. Én bạc (thảo luận) 16:22, ngày 3 tháng 4 năm 2015 (UTC)

Truyền thống cách mạng

Trong những năm 1925-1928, trên mảnh đất Quỳnh Lưu với sự phát triển mạnh mẽ của các tổ chức cách mạng (Tân Việt cách mạng đảng, Hội Việt Nam cách mạng thanh niên), với sự truyền bá của chủ nghĩa Mác Lênin đã tác động mạnh mẽ đến những người con yêu nước ở Quỳnh Lưu nói chung và Sơn Hải nói riêng. Những phong trào đó gắn liền với tên tuổi của Nguyễn Đức Mậu.

Nguyễn Đức Mậu quê ở làng Thanh Sơn, xuất thân trong một gia đình nông dân, làm nghề ươm tơ kéo sợi. Dù mồ côi mẹ từ nhỏ, cuộc sống gia đình gặp nhiều khó khăn, nhưng người cha vẫn tạo mọi điều kiện để con mình được đi học.

Ông theo học chữ Hán, sau chuyển sang học trường Pháp – Việt. Tại đây ông được thầy giáo Thái Văn Đắc (quê Hà Tĩnh) có tư tưởng tiến bộ giác ngộ ông vào con đường yêu nước.

(Minh chứng cho trường học của Nguyễn Đức Mậu) Năm 1924, sau khi tốt nghiệp trường Pháp –Việt, nhờ tiếp thu được tư tưởng tirnd bộ và có tình cảm với cách mạng nên ông đã xin chính quyền mở trường tư thục để dạy học. Trường của ông trở thành cơ sở để truyền bá tư tưởng tiến bộ. Các sách báo có ở trường như "Tiếng Dân", "Thực Nghiệp", "Tân thế kỷ", "Phụ nữ tân văn" …, một số sách được xuất bản như "Quan hải trùng thư", trong trường học có hội đọc sách báo do các thầy phụ trách. Hoạt động của trường học cũng như các hội đọc sách báo nhằm nâng cao nhận thức cho mọi người và để tập trung lực lượng vào các cuộc đấu tranh chống cường hào tham nhũng và các thủ tục lạc hậu.

Năm 1926, Nguyễn Đức Mậu cùng với một số người khác thành lập tổ chức Tân Việt ở Quỳnh Lưu. Ở Thanh Sơn và Văn Thai, tổ chức Tân Việt hoạt động mạnh, trong đó điển hình là các hoạt động đọc báo chí cách mạng, thành lập trường Tân học để tuyên truyền chủ nghĩa yêu nước, được rất nhiều tham gia. Đây là quá trình chuẩn bị về lượng để tạo sự biến đổi về chất trong giai đoạn đấu tranh sắp tới.

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời ngày 3/2/1930 đã chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về đường lối và giai cấp lãnh đạo của cách mạng Việt Nam. Tại Quỳnh Lưu, đầu năm 1930 đồng chí Nguyễn Hữu Giảng được ra tù về bắt liên lạ với nhiều đảng viên cộng sản Việt Nam ở Vinh và Diễn Châu, trong đó có đồng chí Nguyễn Đức Mậu – người lãnh đạo tổ chức Tân Việt ở Thanh Sơn; đ/c Đào Quang lãnh đạo tổ chức Hội Việt Nam cách mạng thanh niên ở Quỳnh Thuận, để chuẩn bị cho việc thành lập huyện đảng bộ Quỳnh Lưu.

Ngày 20/4/1930 tại trường Tân Học (làng Thanh Sơn) đã diễn ra hội nghị giữa hai tổ chức Hội Việt Nam cách mạng thanh niên và Tân Việt, hội nghị đã quyết định thành lập Đảng bộ Cộng sản Việt Nam huyện Quỳnh Lưu. Nguyễn Đức Mậu – Sơn Hải, được bầu làm bí thư huyện Đảng bộ đầu tiên.

Từ đây, phong trào cách mạng ở Quỳnh Lưu bước sang một trang sử mới.

Cuộc chống càn ngày 5/10/1949'

Sau thất bại Việt Bắc, thu đông 1947, buộc Pháp phải chuyển sang đánh lâu dài với ta. Để hỗ trợ cho chiến trường Việt Bắc, Pháp đẩy mạnh tấn công quấy phá vùng hậu phương của ta, chủ yếu là vùng Thanh – Nghệ – Tĩnh hòng ngăn chặn sự chi viện sức người sức của cho chiến trường. Nắm được mưu đồ đó, Đảng ta chủ trương cho các huyện giáp biển phải hết sức cảnh giác, sẵn sàng đối phó. Năm 1947-1948, nhân dân Văn Hải tổ chức đắp ụ, rào làng, đào hào giao thông liên xóm để chống giặc Pháp đi càn.

Sau một thời gian thăm dò, ngày 5/10/1949 quân Pháp đã tiến hành một cuộc đổ bộ lớn bằng đường biển vào Quỳnh Lưu nhằm mục đích tiêu diệt cơ quan đầu não của ta lúc đó đang đóng ở Quỳnh Đôi, phá hoại sản xuất, quấy rối hậu phương, khuếch trương thanh thế của chính phủ Bảo Đại, nếu có điều kiện thì đóng quân dài ngày.

Từ sáng sớm, địch đã huy động 1000 tên trong đó có 500 lính Âu-Phi, còn lại là ngụy quân với 5 tàu chiến và 5 máy bay với bọn Việt gian nội ứng. Địch đổ bộ vào Quỳnh Lưu theo hai hướng chủ yếu là Lạch Cờn và Lạch Thơi; hướng phụ là Phú Sơn (Lạch Quèn) và dự định hợp quân tại Quỳnh Đôi.

Văn Hải là xã giáp biển, thông với Lạch Thơi nên nằm trong vùng địch đổ bộ. Sau khi tràn vào Quỳnh Thuận, khoảng 300 lính Âu-Phi và 200 lính ngụy đã theo đường 37 (nay là QL 48B) tiến vào xã Văn Hải. Trên đường đi chúng đã cướp của, giết người, đốt làng, hãm hiếp phụ nữ.

Trước sự đổ bộ, càn quét của địch, huyện đội Quỳnh Lưu đã lệnh cho hai trung đội đi kiểm tra tình hình và phối hợp với dân quân các làng chiến đấu. Nhiều trận đánh đã diễn ra gay go ác liệt ở Giếng Mới, cầu Văn Hải (kênh Dâu), giếng Chùa … với những tấm gương chiến đấu dũng cảm như Nguyễn Huy Giới, Đồng Ngọc Mĩ,  Vũ Lạng, Hoàng Tiệu …

Cuộc chiến đấu chống càn diễn ra trong ba ngày đêm, quân dân Quỳnh Lưu đã tiêu diệt được 113 tên địch (63 lính Pháp, Âu-Phi, 50 lính ngụy) và nhiều tên bị thương. Chiều ngày 7/10 chúng tháo chạy ra biển. Cuộc chống càn của nhân dân Quỳnh Lưu nhìn chung đã kết thúc thắng lợi, nó có ý nghĩa to lớn không những đối với tình hình cách mạng của huyện mà còn có ý nghĩa đối với cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược.

Để ghi nhớ chiến công của quân và dân Quỳnh Lưu chống càn, tại khu vực Giếng Mới ngày nay, Đảng và chính quyền đã lập bia tưởng niệm.