Quân đoàn Ba Lan trong Thế chiến I
Quân đoàn Ba Lan (tiếng Ba Lan: Legiony Polskie) là tên của lực lượng quân đội Ba Lan [1] được thành lập vào tháng 8 năm 1914 tại Galicia ngay sau khi Chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra giữa một bên là các quốc gia thuộc Phe Hiệp ước (gồm Đế quốc Anh, Cộng hòa Pháp và Đế quốc Nga); và các cường quốc thuộc Phe Liên minh ở phía bên kia, bao gồm Đế quốc Đức và Áo-Hungary.[2] Quân đoàn đã trở thành "nền tảng huyền thoại cho việc tạo ra đất nước Ba Lan hiện đại" mặc dù tồn tại rất ngắn ngủi [1]; họ được thay thế bởi Quân đoàn phụ trợ Ba Lan (tiếng Ba Lan: Polski Korpus Posiłkowy) thành lập ngày 20 tháng 9 năm 1916, rồi sáp nhập với Quân đoàn Ba Lan II tại Nga vào ngày 19 tháng 2 năm 1918 trong Trận Rarańcza chống lại đế quốc Áo-Hung, và tan rã sau thất bại tại Trận Kaniów vào tháng 5 năm 1918, trước đế quốc Đức. Tướng Haller đã trốn sang Pháp, thành lập quân đội Ba Lan ở phía Tây chống lại hiệp ước Đức-Bolshevik.[3]
Quân đoàn Ba Lan đã tham gia nhiều trận chiến chống lại lực lượng của Đế quốc Nga, cả ở Galicia và dãy núi Carpathian. Họ đã phải gánh chịu thương vong khủng khiếp nhiều gấp ba lần địch trong trận Łowczówek. Sau đó, họ chiếm được Kielce, rồi tham gia vào cuộc tấn công Warsaw vào năm 1915. Vào tháng 6 năm 1916, đơn vị có khoảng 25.000 binh sĩ.[1] Cả quân số và thành phần các đơn vị đều thay đổi nhanh chóng. Sau Trận Kostiuchnówka, nơi 2.000 binh sĩ Ba Lan chết khi đang cản bước quân Nga, Józef Piłsudski đã yêu cầu các nước phe Liên minh phải đảm bảo độc lập cho Ba Lan và ông đã thành công một phần.[4] Sau đó, quân đoàn Ba Lan trở thành quân đoàn phụ trợ Ba Lan. Sau Đạo luật ngày 5 tháng 11 năm 1916 về việc tuyên bố thành lập Vương quốc Ba Lan bù nhìn năm 1916–1918, quân đoàn Ba Lan được chuyển giao dưới quyền chỉ huy của Đức. Tuy nhiên, hầu hết các thành viên từ chối thề trung thành với Đức Kaiser và bị thực tập tại Beniaminów và Szczypiorno (cuộc khủng hoảng Lời thề). Khoảng 3.000 người trong số họ đã được biên chế vào quân đội Áo-Hung và được gửi đến Mặt trận Ý, trong khi khoảng 7.500 người ở lại Quân đoàn phụ trợ Ba Lan, trở thành một phần của lực lượng Vũ trang Ba Lan thuộc Đức.
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]Vào ngày 22 tháng 8 năm 1914, Józef Piłsudski đã tuyên bố thành lập Quân đoàn Ba Lan, và được chính phủ Áo chính thức đồng ý thành lập vào ngày 27 tháng 8 năm 1914.
Quân đoàn đã trở thành một đơn vị độc lập của Quân đội Áo-Hung nhờ những nỗ lực của KSSN và các thành viên Ba Lan trong quốc hội Áo. Nhân sự của đơn vị chủ yếu đến từ các cựu thành viên thuộc các tổ chức trinh sát khác nhau, bao gồm Drużyny Strzeleckie và Związek Strzelecki, cũng như các tình nguyện viên khắp Đế quốc Áo-Hung.
Ban đầu quân đoàn Ba Lan bao gồm hai quân đoàn: Quân đoàn phía Đông và Quân đoàn phía Tây; cả hai đều được thành lập vào ngày 27 tháng 8. Sau chiến thắng của Nga trong trận Galicia (tháng 8 đến tháng 9 năm 1914), quân đoàn Đông Ba Lan đã từ chối chiến đấu thay cho phe Áo-Hung chống lại Nga và bị giải tán vào ngày 21 tháng 9. Vào ngày 19 tháng 12, quân đoàn Tây Ba Lan được chia làm ba lữ đoàn: Lữ đoàn I, dưới quyền của Józef Piłsudski, được thành lập vào giữa tháng 12; Lữ đoàn II, dưới quyền Józef Haller de Hallenburg, được thành lập từ giữa tháng 12 đến tháng 3; và Lữ đoàn III, dưới quyền của Zygmunt Zieliński (sau này là Bolesław Roja), được thành lập vào ngày 8 tháng 5 năm 1915. Tất cả các lữ đoàn đều có những điều sau đây:
Các chỉ huy của Quân đoàn lần lượt là: Tướng Karol Trzaska-Durski (tháng 9 năm 1914 - tháng 2 năm 1916), Tướng Stanisław Puchalski (tháng 2 năm 1916 đến tháng 11 năm 1916), Đại tá Stanisław Szeptycki (tháng 11 năm 1916 đến tháng 4 năm 1917), và Đại tá Zygmunt Zieliński (tháng 4 năm 1917 đến tháng 8 năm 1917). Sau khi chiến tranh kết thúc, các sĩ quan của Quân đoàn Ba Lan đã trở thành xương sống của Quân đội Ba Lan.
Trận đánh
[sửa | sửa mã nguồn]Dưới đây là danh sách các trận đánh nổi bật của Ba Lan chống lại Quân đội Đế quốc Nga trong các năm 1914–1916, hầu hết là các trận thắng, với những ngoại lệ đáng chú ý, đặc biệt là trong Cuộc tấn công Brusilov năm 1916.
- Trận Nowy Korczyn (23–24 tháng 9 năm 1914)
- Trận Anielin-Laski (21 tháng 10 - 26 tháng 10 năm 1914)
- Trận Mołotków (29 tháng 10 năm 1914)
- Trận Krzywopłoty (17–18 tháng 11 năm 1914)
- Trận Marcinkowice (5–6 tháng 12 năm 1914)
- Trận Łowczówek (22 tháng 12 - 25 tháng 12 năm 1914)
- Trận Pustki (ngày 2 tháng 5 năm 1915)
- Trận chiến Konary (16 tháng 5 - 25 tháng 5 năm 1915)
- Trận Rafajłowa (23-24 tháng 1 năm 1915)
- Kirlibaba (18–22 tháng 1 năm 1915)
- Rarańcza (ngày 13 tháng 6 năm 1915)
- Trận Rokitna (15 tháng 6 năm 1915)
- Trận Jastków (29 tháng 7 - 31 tháng 7 năm 1915)
- Trận Kostiuchnówka (4 tháng 7 - 6 tháng 7 năm 1916)
- Trận Rarańcza (15–16 tháng 2 năm 1918) [5]
Các sĩ quan nổi tiếng từng phục vụ trong Quân đoàn Ba Lan
[sửa | sửa mã nguồn]Sau nền Cộng hòa Ba Lan thứ hai, nhiều người phục vụ trong Quân đội Ba Lan và nắm giữ các chức vụ chính trị cũng như dân cử.
|
|
|
Các thành viên nổi bật của Quân đoàn Ba Lan
[sửa | sửa mã nguồn]-
Józef Haller de Hallenburg (người chỉ huy Lữ đoàn II)
-
Tadeusz Jordan-Rozwadowski (trong bộ quân phục Áo-Hung, năm 1918)
-
Marian Kozielewski
-
Mieczyslaw Norwid-Neugebauer (người chỉ huy Trung đoàn 6 và Lữ đoàn III)
-
Leopold Okulicki (từng phục vụ trong Trung đoàn bộ binh Quân đoàn 3)
-
Gustaw Orlicz-Dreszer
-
Wilhelm Orlik-Rückemann (từng phục vụ trong Trung đoàn 6, Lữ đoàn III)
-
Władysław Raczkiewicz (Tổng thống Ba Lan)
-
Wacław Stachiewicz (năm 1917, sau cuộc khủng hoảng lời thề)
-
Kazimierz Stamirowski
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Quân đoàn Ba Lan (định hướng)
- Stanisław Skarżyński
- Czesław Zbierański
- Hiệp hội thanh niên Ba Lan "Zet"
- Blue Army (Ba Lan)
- Công ty Cán bộ đầu tiên
- Cuộc nổi dậy ở Ba Lan lớn hơn (1918–1919)
- Vương quốc Ba Lan (1916–1918)
- Danh sách các sư đoàn Ba Lan trong Thế chiến thứ nhất
- Pierwsza Brygada của tôi
- Hiệp hội cựu chiến binh quân đội Ba Lan tại Mỹ
- Quân đoàn phụ trợ Ba Lan
- Quân đoàn I của Ba Lan ở Nga
- Quân đoàn II của Ba Lan tại Nga
- Sư đoàn bộ binh Quân đoàn 1 Ba Lan
- Tổ chức quân sự Ba Lan
- Biệt đội súng trường Ba Lan
- Polska Siła Zbrojna
- Hiệp hội Riflemen
- Liên minh đấu tranh tích cực
- Bảy chiếc thương của Belina
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- Centek, Jarosław: Quân đoàn Ba Lan, năm: 1914-1918-trực tuyến. Bách khoa toàn thư quốc tế về Chiến tranh thế giới thứ nhất.
- Brudek, Paweł: Liên đoàn lính lê dương Ba Lan, năm: 1914-1918-trực tuyến. Bách khoa toàn thư quốc tế về Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Ghi chú và tài liệu tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ a b c M.B.B. Biskupski (2012). Independence Day: Myth, Symbol, and the Creation of Modern Poland. OUP Oxford. tr. 9–11.
- ^ Willmott, H.P. (2003). World War I. New York: Dorling Kindersley. tr. 15. ISBN 0-7894-9627-5. OCLC 52541937.
- ^ Spencer Tucker, Laura Matysek Wood, Justin D. Murphy (1996). The European Powers in the First World War: An Encyclopedia. Taylor & Francis. tr. 332. ISBN 0-8153-3351-X – qua Google Print.Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (liên kết)
- ^ Urbankowski, Bohdan (1997). Józef Piłsudski: Marzyciel i strateg (Józef Piłsudski: Dreamer and Strategist) (bằng tiếng Ba Lan). 1–2. Warsaw: Wydawnictwo ALFA. tr. 251–252. ISBN 978-83-7001-914-3.
- ^ Piotr Galik, Chwalebna zdrada: Rarańcza 1918. Fakty.Interia.pl at Internet Archive. (bằng tiếng Ba Lan) See also: Mieczysław Wrzosek, Polski czyn zbrojny podczas pierwszej wojny światowej 1914-1918, Państwowe Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", Warszawa 1990.