Mưa rừng
| "Mưa rừng" | |
|---|---|
 | |
| Bài hát | |
| Ngôn ngữ | Tiếng Việt |
| Phát hành | 1961 |
| Thu âm | Thanh Nga |
| Thể loại | Nhạc vàng |
| Soạn nhạc | Huỳnh Anh |
| Viết lời | Huỳnh Anh (lời gốc) Hà Triều, Lương Kế Nghiệp (cải lương) |
Mưa rừng là một câu chuyện tình cảm, tâm lý, ly kỳ hư cấu nổi tiếng của Việt Nam viết bởi tác giả Hà Triều - Hoa Phượng.
Mưa rừng đã nổi tiếng trong nhiều thập kỷ và được trình diễn dưới nhiều hình thức khác nhau như cải lương, phim điện ảnh, phim truyền hình, kịch nói, ca khúc tân nhạc...[1] Ra mắt lần đầu dưới dạng tuồng cải lương vào năm 1961, vở tuồng này đã góp phần khẳng định tên tuổi của cố nghệ sĩ Thanh Nga cũng như nhạc sĩ Huỳnh Anh - người viết bài tân nhạc "Mưa rừng" cùng tên dành riêng cho Thanh Nga.[2]
Trải qua hơn nửa thế kỷ, câu chuyện liên tục được trình diễn qua nhiều thế hệ nghệ sĩ từ những thế hệ ban đầu như Hữu Phước, Thanh Nga, Ngọc Dọc, Kim Cương, Kiều Chinh, Lê Quỳnh, Út Trà Ôn, Thành Được, Thanh Sang, Lệ Thủy, Mộng Tuyền, Bạch Tuyết[1][2] cho đến Khánh Hoàng, Trịnh Kim Chi, Quốc Thái, Anh Vũ, Lê Khánh, Thanh Ngân, Tú Sương, Quế Trân,...[3]
Nguồn gốc
[sửa | sửa mã nguồn]Trong một chuyến đi chơi tắm suối ở Tây Nguyên, một nhóm soạn giả trong đoàn cải lương Thanh Minh-Thanh Nga gồm: Nguyễn Phương, Hà Triều, Hoa Phượng, Kiên Giang Hà Huy Hà phải trọ qua đêm trong một buôn bản người Thượng vì mưa to không về được. Khi họ đang vui chơi thâu đêm tại nhà ông chủ bản thì từng tràng tiếng hú của người rừng trỗi lên giữa cơn mưa bão tạo cảm giác rùng rợn. Hà Triều, Hoa Phượng viết tuồng "Mưa Rừng" nổi tiếng dựa trên bối cảnh đó.[1] Tuồng cải lương thành công rực rỡ do Thanh Nga đóng và được đánh giá là sự kiện "cháy vé" lúc bấy giờ.[1]
Nội dung
[sửa | sửa mã nguồn]Câu chuyện lấy bối cảnh một đồn điền. Khanh được ông Tịnh là chủ đồn điền thuê từ thành phố để làm cai phu, anh rất được mọi người thương mến. K’Lai, cô gái dân tộc, người giúp việc nhà cho ông Tịnh thầm yêu anh nhưng anh lại yêu Tuyền là con dâu trưởng của ông Tịnh, nhưng cô Tuyền có chồng là Thuyết bị điên vốn nhốt riêng trong phòng không để cho ai biết, trừ K'Lai. Em trai của Thuyết là Bằng đem lòng si mê K’Lai, nên hắn tìm cách đuổi Khanh đi. Chán ngán cảnh ba đường, anh bỏ đi làm cho Tuyền và K’Lai đau khổ.[1]
Ở rừng, hằng đêm có những tiếng hú ghê rợn vọng về, người ta mê tín cho rằng do những người phu chết trong đồn điền. Khanh lợi dụng tình cảm của K’Lai để điều tra phát hiện tiếng hú đó là của Thuyết, bị gia đình xích chân tại một nơi kín đáo, chỉ có K’Lai hàng ngày đem cơm đến.[1]
Câu chuyện hé mở rằng Thuyết đã bắn chết cha K’Lai. Để trả thù, K’Lai xin vào giúp việc và dùng lá thuốc rừng trộn vào thức ăn đầu độc Thuyết khiến cho anh ta điên. Vì danh dự gia đình, ông Tịnh nói dối mọi người rằng Thuyết đã chết. Khanh thuyết phục K’Lai tìm thuốc cứu Thuyết hết điên. Thuyết chứng kiến vợ mình tỏ tình với Khanh, anh ghen toan giết Tuyền thì ông Tịnh đến. Tưởng Thuyết còn điên nên ông bắn chết Thuyết để cứu con dâu.[1]
Khanh và Tuyền đã rộng đường để tới với nhau, nhưng đối với K’Lai thì là sự mất mát lớn. Cô bỏ đồn điền, từ chối tình yêu với Bằng. Khanh cũng bỏ đi lần nữa vì tự thấy mình hèn hạ khi lợi dụng tình cảm của K’Lai để đạt ý nguyện của mình.[1]
Tất cả chia tay giữa tiếng Mưa Rừng tạo nên một kết thúc buồn.[1]
Vở Cải lương
[sửa | sửa mã nguồn]Ra mắt lần đầu dưới dạng tuồng cải lương vào năm 1961, tuồng cải lương thành công rực rỡ do Thanh Nga đóng và được đánh giá là sự kiện "cháy vé" lúc bấy giờ.[1]
Bài hát "Mưa rừng"
[sửa | sửa mã nguồn]Bài hát nhạc vàng cùng tên "Mưa rừng" được Hà Triều, Hoa Phượng nhờ nhạc sĩ Huỳnh Anh viết riêng cho Thanh Nga năm 1961 khi tuồng cải lương đã gần kề -do lúc đó Huỳnh Anh đang tập ca tân nhạc cho Thanh Nga. Bài hát nhanh chóng nổi tiếng theo vở tuồng năm 61 và bộ phim năm 62 khẳng định tên tuổi Huỳnh Anh. Trong một buổi phỏng vấn thu hình với Nguyễn Ngọc Ngạn, trong Paris By Night 74 năm 2004 Huỳnh Anh đã ngỏ ý cảm ơn và biết ơn Thanh Nga vì điều này.[1][2]. Bài hát nhanh chóng được phát đi phát lại nhiều lần trên làn sóng của đài Phát Thanh Sài Gòn và về sau được nhiều danh ca trình bày lại như Sơn Ca, Thanh Thúy, Phương Dung, Thanh Tuyền, Mộng Tuyền... đều thành công, trở thành một trong những ca khúc yêu thích nhất miền Nam Việt Nam lúc đó.[1][2]
Phim Mưa rừng
[sửa | sửa mã nguồn]Bộ phim chuyển thể cùng tên của đạo diễn Thái Thúc Nha do Hãng phim Alpha sản xuất năm 1962 có sự tham gia của Kim Cương, Kiều Chinh, Lê Quỳnh, Ngọc Phu, Hoàng Vĩnh Lộc, Xuân Phát, Năm Châu …. Phim đoạt giải Tượng Vàng- phim có cốt truyện hay nhất và là một bộ phim ảnh màu, đại vĩ tuyến đầu tiên của Việt Nam. Phim được in, rửa và thâu thanh tại Nhật Bản, trình chiếu năm 1963. Ca khúc "Mưa rừng" do Thanh Nga và Phương Dung trình bày.[1]
Các phiên bản khác
[sửa | sửa mã nguồn]Về sau và cho đến tận ngày nay, "Mưa rừng" tiếp tục được thực hiện lại nhiều lần:
- Hãng dĩa nhạc Continental cho thâu tuồng Mưa Rừng với: Út Trà Ôn vai ông Tịnh, Thành Được vai Khanh, Hữu Phước vai Bằng, Thanh Sang vai Thuyết, Mộng Tuyền vai K'Lai, Bạch Tuyết vai Tuyền.[1]
- Mưa Rừng được quay trên Đài truyền hình Sài Gòn số 9 với sự tham gia của Mộng Tuyền - về sau nổi tiếng rực rỡ với vai K'Lai trong vở cải lương này. Mộng Tuyền cùng Phương Thanh, Dũng Thanh Lâm, Thành Được… còn quay thêm tuồng này một lần nữa cho trung tâm Thúy Nga.[1]
- Năm 2003, Sân khấu kịch Phú Nhuận ra mắt Mưa rừng với sự đạo diễn của Xuân Phước và sự tham gia của các diễn viên: Khánh Hoàng, Trịnh Kim Chi, Trương Minh Quốc Thái, Anh Vũ, Lê Khánh...[3]
- Tháng 6 năm 2005, vở cải lương Mưa rừng được ra mắt lại tại rạp Hưng Đạo, mở màn cho hoạt động của một nhóm "xã hội hóa" mới do Nghệ sĩ ưu tú Thanh Thanh Tâm khởi xướng.[4][5]
- Nhóm tác giả Lê Quang Thanh Tâm và Vy Uyên viết lại kịch bản thành bộ phim truyền hình 30 tập. Nữ nghệ sĩ Mộng Tuyền sẽ tái ngộ khán giả trong phim với vai nàng K'Lai lúc về già kể lại câu chuyện cho con cháu nghe.[1]
- Phim truyện cải lương năm 2013 với Tấn Giao (vai Thầy Khanh), Hồ Ngọc Trinh (Chuông Bạc Vọng Cổ 2006, vai Tuyền), Ngân Tuấn (vai Bằng), Thu Vân (Chuông Vàng Vọng Cổ 2009, vai K'Lai).
Trích đoạn
[sửa | sửa mã nguồn]Cổ nhạc
[sửa | sửa mã nguồn]- "Thầy cai lên ngựa về rồi!
- Sao K'Lai còn đứng bên đồi ngó theo.
- Mưa rừng gió lạnh đìu hiu!
- Em mang gùi nhỏ đựng nhiều nhớ thương".[1][6]
Tân nhạc
[sửa | sửa mã nguồn]- "Mưa rừng ơi! Mưa rừng!
- Hạt mưa nhớ ai mưa triền miên
- Phải chăng mưa buồn vì tình đời,
- Mưa sầu vì lòng người, duyên kiếp không lâu….[7]
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q Các đại mỹ nhân và "Mưa Rừng" – sống mãi với thời gian ! Lưu trữ 2012-11-20 tại Wayback Machine, Báo Màn ảnh Sân khấu, 17/11/2012
- ^ a b c d nhạc sĩ Huỳnh Anh và nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn xác nhận trong Paris By Night 74: Hoa bướm ngày xưa tại Toronto năm 2004
- ^ a b Sân khấu kịch Phú Nhuận ra mắt Mưa rừng. Tuổi Trẻ online, 03/09/2003
- ^ Tiếp sức trước đã Lưu trữ 2016-03-04 tại Wayback Machine, Chuyên trang Tuổi Trẻ, 28/06/2005
- ^ Mưa rừng - Ấn tượng Thanh Thanh Tâm, Người Lao động, 22/06/2005
- ^ Trích từ tác phẩm gốc bởi Nguyễn Ngọc Ngạn năm 2004 tại Toronto khi ông dẫn chương trình Paris By Night 74
- ^ Trích từ tác phẩm gốc của Huỳnh Anh (phiên bản đối chứng là của Như Quỳnh hát thu DVD năm 2004 tại Toronto trong chương trình Paris By Night 74) - Có thể tham khảo tại đây trên YouTube