Bước tới nội dung

Gaston Darboux

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Jean-Gaston Darboux
Jean-Gaston Darboux
Sinh(1842-08-14)14 tháng 8 năm 1842
Nîmes, Pháp
Mất23 tháng 2 năm 1917(1917-02-23) (74 tuổi)
Paris, Pháp
Trường lớpTrường Sư phạm Paris (ở Paris)
Giải thưởngHuy chương Sylvester (1916)
Sự nghiệp khoa học
Luận ánSur les surfaces orthogonales[1] (1866)
Người hướng dẫn luận án tiến sĩMichel Chasles[1]
Các nghiên cứu sinh nổi tiếngÉmile Borel
Élie Cartan
Édouard Goursat
Émile Picard
Thomas Stieltjes
Gheorghe Țițeica
Stanisław Zaremba

Jean-Gaston Darboux FAS MIF FRS FRSE (sinh ngày 14 tháng 8 năm 1842 – mất ngày 23 tháng 2 năm 1917) là một nhà toán học người Pháp.[2]

Cuộc sống

[sửa | sửa mã nguồn]

Theo giấy khai sinh của Darboux, ông sinh ra ở Nîmes, Pháp sinh ngày 14 tháng 8 năm 1842, vào lúc 1 giờ sáng. Tuy nhiên, do sinh vào lúc nửa đêm, Darboux dùng ngày 13 tháng 8 là ngày sinh nhật của mình. Như lúc ông điền thông tin trên tờ đơn của Légion d'Honneur.

Darboux học ở Nîmes Lycée và Montpellier Lycée trước gia nhập vào Trường Sư phạm Paris vào năm 1861,[3] và nhận bằng tiến sĩ ở đó vào năm 1866. Luận án của ông, được viết dưới sự chỉ đạo của Michel Chasles, với tựa đề là Sur les surfaces orthogonales.

Vào năm 1870, ông là đồng sáng lập tờ báo Bulletin des sciences mathématiques et astronomiques, được gọi là "Darboux's Journal" của các nhà toán học đương thời.

Vào năm 1872, he kết hôn với Amélie Célina Carbonnier (1848-1911) một người làm nón, con gái của Charles Louis Carbonnier, thợ may, và Marie Victorine Anastase Hènocq. Ông và Célina có hai đứa con, Jean-Gaston (1870-1921), sinh ra tại thời điểm của cuộc vây hãm Paris và sau này trở thành một nhà động vật học biển tại Faculty of Science ở Marseille, và Anaïs Berthe Lucie (1873-1970).[4]

Ông tham gia vào nền tảng của École normale supérieure de jeunes filles vào năm 1880, một viện nghiên cứu nhằm đào tạo các nhà giáo dục nữ và chạy song song với École normale supérieure ở rue d'Ulm. Giám đốc đầu tiên của nó là Julie Favre.[5]

Vào năm 1884, Darboux được bầu vào Viện Hàn lâm Khoa học Pháp.

Darboux đã đóng góp quan trọng về giải tích hình học và toán học (ví dụ như linear PDEs). Ông là một nhà viết tiểu sử của Henri Poincaré and ông là người chỉnh sửa Selected Works của Joseph Fourier.

Các sinh viên của ông bao gồm Émile Borel, Élie Cartan, Émile Picard, Gheorghe Țițeica và Stanisław Zaremba.

Đóng góp của Darboux cho hình dạng vi phân của các bề mặt xuất hiện trong các nghiên cứu ông xuất bản từ năm 1887 và đến năm 1896; xem các liên kết bên dưới để truy cập vào các văn bản này.

Vào năm 1900, ông được bổ nhiệm làm thư ký thường trực của Học viện Toán học.

Vào năm 1902, ông được nhận vào Hội Hoàng gia Luân Đôn; Vào năm 1916, ông nhận Huy chương Sylvesterl từ Hội. Vào năm 1908, ông là diễn giả toàn thể tại International Congress of Mathematicians ở Rome.[6]

Được đặt theo tên của Darboux

[sửa | sửa mã nguồn]

Có rất nhiều thứ được đặt theo tên ông:

Sách

[sửa | sửa mã nguồn]

1887–96. Leçons sur la théorie générale des surfaces et les applications géométriques du calcul infinitésimal. Gauthier-Villars:

1898. Leçons sur les systèmes orthogonaux et les coordonnées curvilignes. Tome I. Gauthier-Villars.[16]

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ a b Gaston Darboux tại Dự án Phả hệ Toán học
  2. ^ Eisenhart, Luther P. (1918). “Darboux's contribution to geometry”. Bulletin of the American Mathematical Society. 24 (5): 227–237. doi:10.1090/s0002-9904-1918-03052-8. MR 1560051.
  3. ^ “Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 24 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2018.
  4. ^ “Darboux - RB, Dico prof spes 2015.05.07.pdf - PDFKUL.COM”. pdfkul.com. Truy cập 6 tháng 6 năm 2018.
  5. ^ “Biographie de Gaston Darboux”. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 10 năm 2020. Truy cập 6 tháng 6 năm 2018.
  6. ^ “ICM Plenary and Invited Speakers since 1897”. International Congress of Mathematicians. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 11 năm 2017. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2018.
  7. ^ Darboux Cubic -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  8. ^ Darboux Problem -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  9. ^ Goursat Problem -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  10. ^ Darboux Vector -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  11. ^ Darboux's Formula -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  12. ^ Christoffel-Darboux Identity -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  13. ^ Christoffel-Darboux Formula -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  14. ^ Euler-Darboux Equation -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  15. ^ Euler-Poisson-Darboux Equation -- from Wolfram MathWorld at mathworld.wolfram.com
  16. ^ Lovett, Edgar O. (1899). “Review: Leçons sur les Systèmes Orthogonaux et les Coordonnées Curvilignes, Tome I, by Gaston Darboux”. Bulletin of the American Mathematical Society. 5 (4): 185–202. doi:10.1090/s0002-9904-1899-00584-6.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  • “Darboux, Jean-Gaston”. Biographical Dictionary of Mathematicians. Charles Scribner's Sons. 1991.
  • Lebon, Ernest (1910). Gaston Darboux. Gauthier-Villars.
  • Fourier, Joseph (1888–1890). Œuvres de Fourier. Paris: Gauthier-Villars. ISBN 2-05-100578-8.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Gaston_Darboux&oldid=68094663”