Dòng sông Danube xanh
"Dòng Danube xanh" (tên đầy đủ là Bên dòng sông Danube xanh và đẹp, tiếng Đức là An der schönen blauen Donau) là bản waltz của Johann Strauss II, sáng tác năm 1866. Được biểu diễn lần đầu vào ngày 15 tháng 2 năm 1867 [1][2] tại buổi hòa nhạc của Wiener Männergesangsverein (Hiệp hội hợp xướng nam Vienna),[2] nó là một trong những bản nhạc phổ biến nhất trong các tiết mục cổ điển. Tuy nhiên, buổi biểu diễn đầu tiên của nó chỉ được coi là một thành công nhỏ,[1], và Strauss được cho là đã nói, "Con quỷ đã lấy mất đoạn waltz, điều hối tiếc duy nhất của tôi là đoạn coda - tôi ước đoạn này được thành công!" [2]
Sau khi âm nhạc gốc được viết, lời đã được thêm vào bởi nhà thơ của Hiệp hội hợp xướng, Joseph Weyl.[1][3] Strauss sau đó đã thêm nhạc, và Weyl cần thay đổi một số từ.[4] Strauss đã điều chỉnh nó thành phiên bản hoàn toàn dành cho Hội chợ Thế giới Paris năm 1867 và nó đã trở thành một thành công lớn trong hình thức này.[1] Phiên bản không lời là phiên bản được trình diễn phổ biến nhất hiện nay. Một phiên bản lời thay thế đã được viết bởi Franz von Gernerth, " Donau so blau "(Danube rất xanh). "The Blue Danube" được công chiếu tại Hoa Kỳ trong phiên bản nhạc cụ vào ngày 1 tháng 7 năm 1867 tại New York và ở Anh trong phiên bản hợp xướng vào ngày 21 tháng 9 năm 1867 tại London trong buổi hòa nhạc đi dạo tại Vườn Covent.
Khi con gái riêng của Strauss, Alice von Meyszner-Strauss, yêu cầu nhà soạn nhạc Johannes Brahms ký tặng người hâm mộ, ông đã viết ra những đoạn nhạc đầu tiên của The Blue Danube, nhưng thêm "Leider nicht von Johannes Brahms" ("Thật không may tác phẩm này không phải là của Julian Brahms").[2][5]
Ghi chú các thành phần
[sửa | sửa mã nguồn]Tác phẩm bắt đầu với phần giới thiệu mở rộng trong khóa của La trưởng với các bản violin (tremolo) lung linh và một chiếc kèn cor đưa ra chủ đề waltz quen thuộc, được trả lời bằng hợp âm gió staccato, trong một tâm trạng phảng phất. Nó tăng nhanh trong một đoạn lớn nhưng nhanh chóng rơi vào cùng một bản chất yên tĩnh của các thanh mở. Một cụm từ tương phản và nhanh chóng với hợp âm Rê trưởng dự đoán điệu waltz trước khi ba nốt trầm chuyển động trầm lắng "mở ra" giai điệu waltz chính đầu tiên.
Chủ đề waltz đầu tiên là một mô típ bộ ba tăng nhẹ nhàng quen thuộc được chơi bằng cello và kèn cor trong hợp âm trưởng (Rê trưởng), kèm theo đàn hạc; nhịp điệu của waltz Viên được nhấn mạnh ở cuối mỗi cụm từ 3 nốt. Waltz 1A đắc thắng kết thúc motif và waltz 1B theo cùng một khóa; tâm trạng thể loại vẫn còn rõ ràng. [cần dẫn nguồn]
Waltz 2A lướt nhẹ nhàng (vẫn ở Rê trưởng) trước một phần giữa tương phản ngắn với khóa Si giáng trưởng. Toàn bộ phần này được lặp lại.
Một đoạn waltz 3A được giới thiệu với cung Sol trưởng trước một cụm từ giai điệu thứ tám thoáng qua (waltz 3B). Một đoạn Intrada (giới thiệu) lớn cung Sol thứ sau đó được chơi. Waltz 4A bắt đầu trong một tâm trạng lãng mạn (cung Fa trưởng) trước khi có một đoạn waltz 4B vui vẻ hơn trong cùng một khóa.
Sau một đoạn Intrada ngắn khác với khóa La trưởng, nhịp trong cung Fa thăng thứ, tiếng kèn clarinet vang lên thể hiện giai điệu sâu sắc của điệu waltz 5A trong La trưởng. Waltz 5B là cao trào, bị ngắt quãng bởi các tiếng va chạm của chũm chọe. Mỗi tiếng va chạm trong số này có thể được lặp lại theo ý của người biểu diễn. [cần dẫn nguồn]
Coda tua lại các phần trước đó (3A và 2A) trước khi các hợp âm giận dữ mở ra một bản tóm tắt của Waltz 4A lãng mạn. Phần lặp bị cắt ngắn khi nhạc waltz trở lại với chủ đề waltz nổi tiếng 1A một lần nữa. Tuyên bố này cũng được cắt ngắn, tuy nhiên, do codetta cuối cùng: một biến thể của 1A được trình bày, kết nối với một đoạn thứ tám được chơi tăng tốc chỉ trong vài đoạn ngắn cuối: lặp lại hợp âm chính nhấn mạnh bởi một chuỗi trống và một đoạn nhạc bùng nổ sáng sủa.
Một màn trình diễn điển hình kéo dài khoảng 10 phút, với phần chính dài bảy phút, sau đó là một coda ba phút.
Âm thanh
[sửa | sửa mã nguồn]| Bản waltz Dòng Danube xanh | |
Lời Việt
[sửa | sửa mã nguồn]Nhạc sĩ Phạm Duy đặt lời Việt cho nhạc phẩm này với tựa là Dòng sông xanh và được biết đến nhiều qua giọng hát của Thái Thanh.
Có một dị bản khác do nhạc sĩ Dương Thiệu Tước phổ lời Việt qua giọng hát của ca sĩ Đoan Trang
Chú thích
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ a b c d “The Story Behind The Blue Danube”. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2015.
- ^ a b c d “The Blue Danube by Johann Strauss II Songfacts”. www.songfacts.com. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2015.
- ^ Palmer, Alan (1997). Twilight of the Habsburgs: The Life and Times of Emperor Francis Joseph. New York: Atlantic Monthly Press. tr. 180. ISBN 0-87113-665-1.
- ^ “Cheltenham Symphony Orchestra: program notes”. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 14 tháng 7 năm 2020.
- ^ Geiringer, Karl (2007). Brahms: His Life and Work. New York: Geiringer Press. tr. 151. ISBN 978-1-4067-5582-4.
Sách tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- Lloyd, Norman, The Golden Encyclopedia of Music, New York: Golden Press, a division of Western Publishing, Inc., 1968.
- Jeroen H.C. Tempelman, "By the Beautiful Blue Danube in New York" Lưu trữ 2016-03-06 tại Wayback Machine, Vienna Music, no. 101 (Winter 2012), pp. 28–31