Bản mẫu:Lỗi thời hoặc sai thời
 | Bài viết này chứa các thông tin, cách dùng từ bị lỗi thời hoặc sai thời. (Tháng 1 năm 2025) |
Hãy gắn bản mẫu này vào những bài bạn thấy có nội dung lỗi thời hoặc sai thời, có thể treo ở đầu bài hoặc ở đầu đề mục chứa nội dung sai thời. Giải thích chung về thuật ngữ anachronism có ở en:Anachronism. Nhưng trong ngữ cảnh bài bách khoa Wikipedia, sai thời là hiện tượng dùng sai cách gọi, thuật ngữ, địa danh so với giai đoạn lịch sử tương ứng của nội dung đó. Ví dụ:
- Bối cảnh thời xưa nhưng lại dùng tên hiện tại của địa danh. Trước năm 1975 mà lại có "Thành phố Hồ Chí Minh". Năm 1400 mà có "Hà Nội".
- Gọi danh hiệu trước khi người ta nhận được danh hiệu đó. Ví dụ, gọi đó là NSUT, NSND, trong những bộ phim phát hành trước khi nghệ sĩ nhận được danh hiệu đó. Gọi X là tổng thống/thủ tướng trước thời điểm ông/bà ấy nhậm chức.
- Bối cảnh thời xưa mà có những đồ vật, tên gọi,... quá hiện đại mà thời đó không thể có được. Ví dụ, quân đội thời phong kiến mà có "quân chủng", "hạm đội", "tiểu đoàn"; thời phong kiến mà có "cảnh sát".
- Bối cảnh thời xưa mà dùng từ quá hiện đại. Ví dụ, vua Hùng thành lập nước (vua Hùng dựng nước chứ không "thành lập" nước).
Một số nguyên nhân dẫn đến hiện tượng trên bao gồm: dịch bài từ tiếng Anh mà không đọc nguồn tiếng Việt, bắt chước dùng từ giống như trong báo chí. Cần phải hiểu rằng, một bài báo viết ra không phải nhằm mục đích nghiên cứu khoa học nên hoàn toàn có khả năng dùng sai từ. Nhưng Wikipedia là bách khoa thì phải dùng từ cho đúng. Để giải quyết, người viết bài cần tìm đọc nhiều nguồn tiếng Việt, đặc biệt là sách của những người có chuyên môn, các nhà nghiên cứu để biết cách dùng từ và diễn đạt bằng tiếng Việt sao cho đúng và trôi chảy, mạch lạc.
Lỗi thời là những thông tin khiến độc giả hiểu nhầm đây là thông tin mới nhất, đã được cập nhật, phản ánh đúng thực trạng hiện nay nhưng thực chất không phải. Ví dụ:
- Dùng nguồn xuất bản năm 2012 để nói về thông tin 2020.
- Khẳng định dễ lỗi thời theo thời gian mà không ghi số năm. Ví dụ, "toàn quốc có 30% người mắc bệnh..." nhưng không ghi rõ đó là số liệu năm nào. "X hiện đang là tác phẩm ăn khách nhất/dân tộc ngoại quốc đông nhất ở nước Y" và tương tự.
Để giải quyết trường hợp này, hãy tìm cách viết lại và bổ sung mốc thời gian. Nếu muốn yêu cầu cập nhật các thông tin/số liệu mới nhất, hãy gắn biển {{Lỗi thời}}.
Cách gắn
[sửa mã nguồn]{{Anachronism|date=tháng 1 năm 2025}}- Bản mẫu này sẽ xếp các bài đó vào thể loại tương ứng: Thể loại:Bài viết có tuyên bố lỗi thời.
- Bản mẫu này tự tham khảo
- Đừng thế bản mẫu này.