Đế quốc Vijayanagara

Đế quốc Vijayanagara
Tên bản ngữ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ / విజయనగర సామ్రాజ్యము
1336–1646
Extent of Vijayanagara Empire, 1446, 1520 CE
Vị thế	Đế quốc
Thủ đô	Vijayanagara
Ngôn ngữ thông dụng	Kannada, Telugu
Tôn giáo chính	Hindu
Chính trị
Chính phủ	Monarchy
King
• 1336-1356	Harihara I
• 1642–1646	Sriranga III
Lịch sử
Lịch sử
• Thành lập	1336
• Earliest records	1336
• Giải thể	1646
Tiền thân Kế tục Hoysala Empire Kakatiya dynasty Pandyan Kingdom Mysore Kingdom Keladi Nayaka Nayaks of Tanjore Nayaks of Madurai Nayakas of Chitradurga

Đế quốc Vijayanagara là một đế quốc Hinđu giáo ở Nam Ấn Độ đã tồn tại trên Cao nguyên Deccan. Được thành lập năm 1336 bởi Harihara Raya I (cai trị: 1336-1356) và người em trai Bukka Bhupati Raya I (cai trị: 1356 - 1377) , đế quốc này kéo dài đến năm 1646 dù đã suy vong từ năm 1565 sau trận chiến Talikota với các tiểu quốc Hồi giáo Deccan. Những tàn tích của Vijayanagara hiện còn tồn tại ở Hampi, gần Bellary ở bang Karnataka. Thống trị bởi một tầng lớp quý tộc nói tiếng Telugu, Vijayanagara đã trở thành một thành trì của Ấn Độ giáo trong giai đoạn người Hồi giáo làm bá chủ ở Ấn Độ. Sự giàu có của đế quốc này có được là nhờ buôn bán gia vị và sản xuất hàng dệt vải bông. Các vua triều đại Sangama - vương triều đầu tiên của đế quốc Vijayanagara nổi tiếng vì bảo trợ cho việc học chữ Phạn. Năm 1485 họ bị triều đại Saluva hất cẳng, rồi triều đại Saluva lại bị thay thế bởi Triều đại Tuluva vào năm 1505. Nhà vua Tuluva Krishna Deva Raya (1509-1529) là một nhà thơ vĩ đại và là một người bảo trợ cho văn học Telugu. Ông đã trị vì vùng phía Nam của các sông Krishna và sông Tungabhadra. Năm 1565, quân đội của Vijayanagara đã bị đánh đại bại tại Talikota bởi các vương quốc Hồi giáo Deccan bao gồm Bijapur, Bidar, Ahmadnagar và Golconda, và thành đã bị phá hủy. Dù chứng tích của vương quốc vẫn còn sống sót sau vài thập kỷ ở miền Nam lãnh thổ cũ dưới vương triều thứ tư - Aravidu, vương quốc này đã chấm dứt tầm quan trọng của mình.

Bài này nằm trong loạt bài về Lịch sử Ấn Độ Satavahana gateway at Sanchi, 1st century CE Tiền sử Văn hóa Madras Văn hóa Soan, k. 500.000 TCN Cổ đại Đồ đá mới, k. 7600 – k. 3300 TCN Bhirrana 7570 – 6200 TCN Jhusi 7106 TCN Lahuradewa 7000 TCN Mehrgarh 7000 – 2600 TCN Văn minh lưu vực sông Ấn, k. 3300 – k. 1700 TCN Văn hóa Cemetery H, k. 1700 – k. 1500 TCN Văn minh Vệ Đà, k. 1500 – k. 500 TCN Thời kỳ Tiền Vệ Đà Phong trào Śramaṇa Thời kỳ Hậu Vệ Đà Kỳ Na giáo – Parshvanatha Kỳ Na giáo – Mahavira Phật giáo Mahajanapadas, k. 500 – k. 345 TCN Vương triều Nanda, k. 345 – k. 322 TCN Cổ điển Vương triều Maurya, k. 322 – k. 185 TCN Thời kỳ Sangam Vương triều Shunga, k. 185 – k. 75 TCN Vương triều Kanva, k. 75 – k. 30 TCN Vương triều Kushan, k. 30 – k. 230 CN Vương triều Satavahana, k. 30 TCN – k. 220 CN Vương triều Gupta, k. 200 – k. 550 CN Tiền trung cổ Vương triều Chalukya, k. 543 – k. 753 CN Vương triều Harsha, k. 606 CN – k. 647 CN Vương triều Karakota, k. 724 – k. 760 CN Ả Rập xâm lược, k. 738 CN Tripartite Struggle, k. 760 – k. 973 CN Vương triều Gurjara-Pratihara Vương triều Rastrakuta Vương triều Pala Vương triều Chola, k. 848 – k. 1251 CN Vương triều Chalukya thứ hai, k. 973 – k. 1187 CN Hậu trung cổ Vương quốc Hồi giáo Delhi, k. 1206 – k. 1526 CN Vương triều Mamluk Vương triều Khalji Vương triều Tughlaq Vương triều Sayyid Vương triều Lodi Vương triều Pandyan, k. 1251 – k. 1323 CN Đế quốc Vijayanagara, k. 1336 – k. 1646 CN Vương quốc Hồi giáo Bengal, k. 1342 – k. 1576 CN Cận đại Vương triều Mogul, k. 1526 – k. 1540 CN Vương triều Suri, k. 1540 – k. 1556 CN Vương triều Mogul, k. 1556 – k. 1857 CN Subah Bengal, k. 1576 – k. 1757 CN Đế quốc Maratha, k. 1674 – k. 1818 CN Raj thuộc Công ty, k. 1757 – k. 1858 CN Vương quốc Mysore, k. 1760 – k. 1799 CN Đế quốc Sikh, k. 1799 – k. 1849 CN Hiện đại Khởi nghĩa, 1857 – 1858 CN Raj thuộc Anh, 1858 – 1947 CN Phong trào độc lập Ấn Độ độc lập, 1947 CN – nay Lãnh thổ tự trị Ấn Độ, 1947 – 1950 CN Cộng hòa Ấn Độ, 1950 CN – hiện tại Liên quan Dòng thời gian lịch sử Ấn Độ Vương triều Ấn Độ Lịch sử kinh tế Lịch sử ngôn ngữ

Tham khảo

Eaton, Richard M. (2006). A social history of the Deccan, 1300–1761: eight Indian lives. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-71627-7.

Nilakanta Sastri, K. A. (1955). A history of South India from prehistoric times to the fall of Vijayanagar. New Delhi: Indian Branch, Oxford University Press. ISBN 0-19-560686-8

Stein, Burton (1989). The New Cambridge History of India: Vijayanagara. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-26693-2.