Lập trình thủ tục

Mẫu hình lập trình
Action language Hướng tác tử Hướng mảng Automata-based programming Concurrent computing Relativistic programming Data-driven programming Khai báo (ngược với: Mệnh lệnh) Hàm Logic hàm Purely functional Logic Abductive logic Answer set Concurrent logic Logic hàm Inductive logic Ràng buộc Constraint logic Concurrent constraint logic Dataflow Flow-based Phản ứng Dynamic/scripting Hướng sự kiện Function-level (ngược với: Value-level) Point-free style Concatenative Tổng quát Mệnh lệnh (ngược với: Khai báo) Thủ tục Hướng đối tượng Literate Language-oriented Natural-language programming Discipline-specific Ngôn ngữ miền chuyên biệt Grammar-oriented Intentional Lập trình meta Automatic Inductive programming Reflective Attribute-oriented Macro Template Non-structured (ngược với: Cấu trúc) Array Nondeterministic Tính toán song song Process-oriented Probabilistic Stack-based Structured (ngược với: Non-structured) Block-structured Hướng đối tượng Actor-based Dựa trên lớp Đồng thời Dựa trên nguyên mẫu By separation of concerns: Hướng khía cạnh Role-oriented Subject-oriented Đệ quy Ký hiệu Value-level (ngược với: Function-level) Lập trình lượng tử

Phương pháp lập trình thủ tục (procedural programming) chính là cách thực hiện phương pháp hướng chức năng kể trên. Phương pháp thủ tục chia một chương trình (chức năng) lớn thành các khối chức năng hay hàm (thủ tục) đủ nhỏ để dễ lập trình và kiểm tra. Mỗi hàm có một điểm bắt đầu và một điểm kết thúc và có dữ liệu và logic riêng. Trong một hệ thống chương trình, các biến có các phạm vi nhìn thấy nhất định. Trong chương trình, các hàm làm việc độc lập với nhau. Dữ liệu được chuyển đổi qua lại thông qua các tham số gọi hàm. Việc chia chương trình thành các hàm cho phép nhiều người có thể tham gia vào việc xây dựng chương trình. Mỗi người xây dựng một hay một số các hàm độc lập với nhau. Phương pháp này dẫn đến một khái niệm mới – sự trừu tượng hóa. Sự trừu tượng hóa có thể xem như khả năng quan sát một sự việc mà không cần xem xét đến các chi tiết bên trong của nó. Trong một chương trình thủ tục, chúng ta chỉ cần biết một hàm nào đó có thể làm được những công việc cụ thể gì là đủ. Còn làm thế nào để thực hiện công việc đó là không quan trọng, chừng nào hàm còn tin cậy được thì còn có thể dùng nó mà không cần phải biết nó thực hiện đúng đắn chức năng của mình như thế nào. Điều này gọi là sự trừu tượng hóa theo chức năng (functional abstraction) (hay còn gọi là sự chuyên môn hóa) và là nền tảng của lập trình thủ tục.