Triều đại Asaf Jahi
| Triều đại Asaf Jahi Nizams xứ Hyderabad | |
|---|---|
 Huy hiệu của Nizam xứ Hyderabad | |
| Tập tin:AzmetJah.jpg Azmet Jah, người đứng đầu hiện tại của gia tộc Asaf Jahi và người trên danh nghĩa là Nizam thứ IX của Hyderabad | |
| Thời gian thành lập | 31 tháng 7 năm 1724 |
| Người sáng lập | Asaf Jah I |
| Người cầm quyền cuối cùng | Osman Ali Khan |
| Danh hiệu | Nizam-ul-Mulk Nawab |
| Tên gọi chính thức | His Exalted Highness |
| Di sản | Cung điện Chowmahalla |
| Phế truất | 17 tháng 9 năm 1948 |
Nhà Asaf Jahi (tiếng Hindi: आसफ़ जाही राजवंश) là một triều đại Hồi giáo cai trị Nhà nước Hyderabad.[1] Gia tộc này đến Bán đảo Ấn Độ vào cuối thế kỷ XVII và trở thành quan lại của Đế quốc Mogul. Họ là những người bảo trợ lớn cho văn học, ngôn ngữ và văn hóa Ấn-Ba Tư nói chung.
Vương triều được thành lập bởi Mir Qamar-ud-Din Siddiqi, một Phó vương xứ Deccan (chức quan quản lý 6 thống đốc Mogul) dưới thời các hoàng đế Mogul từ 1713 đến 1721. Ông cai trị không liên tục sau cái chết của Hoàng đế Aurangzeb vào năm 1707 và dưới tước hiệu Asaf Jah vào năm 1724. Đế chế Mogul sụp đổ và Phó vương xứ Deccan, Asaf Jah I, tuyên bố độc lập, lãnh thổ của ông kéo dài từ sông Narmada ở phía Bắc đến Tiruchirapalli ở phía Nam và Machilipatnam ở phía Đông đến Bijapur ở phía Tây.[2]
Asaf Jahi được xem là vương tộc đầu tiên tại Tiểu lục địa Ấn Độ ký kết hiệp ước chấp nhận sự bảo hộ của người Anh và trở thành một cánh tay đắc lực của Công ty Đông Ấn Anh trong quá trình người Anh chinh phục và thuộc địa hoá Ấn Độ. Vì thế, Nhà nước Hyderabad của triều đại Asaf Jahi được Đế chế Anh xếp hàng đầu trong số hơn 400 phiên vương quốc ở Ấn Độ thuộc Anh. Vương tộc này cũng cai trị một lãnh thổ rộng lớn thứ 2 trong số các phiên quốc Ấn Độ, với diện tích hơn 215.000 Km2 và dân số thì đông nhất trong số các phiên quốc, với hơn 16 triệu người. Những nhà cai trị của Asaf Jahi nhận được đặc ân danh dự lớn nhất trong đế chế, với 21 phát súng đại bác lễ nghi.
Vị quân chủ cuối cùng của vương triều Asaf Jahi là Mir Osman Ali Khan, vị Nizam thứ 7 của Nhà nước Hyderabad. Ông được Tạp chí Time bầu chọn là người giàu nhất thế giới mọi thời đại, ước tính, tài sản của ông tương đương với 2% GDP của Hoa Kỳ.[3]
Nguồn gốc gia tộc
[sửa | sửa mã nguồn]Kilich Khan ông nội của Nizam đầu tiên, sinh ra ở Aliabad gần Samarkand thuộc vương quốc Bukhara ở Uzbekistan ngày nay. Cha của ông là Alam Shaik, một người Sufi giáo và là một nhà văn nổi tiếng. Mẹ của Khwaja Abid xuất thân từ gia đình Mir Hamdan, một Sayyid nổi tiếng của Samarkhand. Mẹ của Nizam đầu tiên là con gái của Sadullah Khan, Đại tể tướng (1645-1656) của Hoàng đế Shah Jahan.[4]
Sau khi thành công trong cuộc chiến tranh giành quyền kế vị, Hoàng đế Aurangzeb phong ông làm Thống đốc Ajmer và sau đó là Multan với tước hiệu Qalich Khan. Ông đã phục vụ Hoàng đế một cách xuất sắc, đặc biệt là trong những năm đầu dưới triều đại của Aurangzeb trong khi hoàng đế đang củng cố và lập lại hòa bình trên lãnh thổ mới giành được của mình.[5]
Cha của Asaf Jah là Ghazi ud-Din Khan Feroze Jung I, một tướng quân dưới quyền Aurangzeb. Dưới sự chỉ huy của Feroze Jung, Hyderabad bị bao vây và sau đó bị Đế quốc Mogul chiếm đóng.[6]
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “How the Nizams 'stole' Hyderabad: Understanding origins of Asaf Jah dynasty”. 16 tháng 9 năm 2022.
- ^ Gurusamy, Mohan (18 tháng 10 năm 2016). “Celebrating a long gone Hyderabad”. The Deccan Chronicle. Truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2021.
- ^ “The Nizam of Hyderabad”. Time. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 3 năm 2005.
- ^ Hyderabad Affairs (bằng tiếng Anh). Talbot Bros. 1883.
- ^ Kate, P. V. (1987). Marathwada under the Nizams, 1724-1948. Delhi, India: Mittal Publications. ISBN 978-81-7099-017-8.
- ^ Holister, John Norman (1953). The Shia of India (PDF). tr. 125. Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 10 tháng 10 năm 2018. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2023.