Rắn biển

Đối với các định nghĩa khác, xem Đẹn (định hướng).

Rắn biển
Một con rắn biển
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Animalia
Ngành (phylum)	Chordata
Phân ngành (subphylum)	Vertebrata
Lớp (class)	Reptilia
Bộ (ordo)	Squamata
Phân bộ (subordo)	Serpentes
Họ (familia)	Elapidae F. Boie, 1827
Phạm vi phân bố của rắn biển là phần màu xanh

Rắn biển là một nhóm rắn có nọc độc sinh sống trong môi trường biển hay sinh sống phần lớn thời gian trong môi trường biển, mặc dù chúng đã tiến hóa từ tổ tiên sống trên mặt đất. Rắn biển được tìm thấy trong vùng nước ấm ven biển từ Ấn Độ Dương đến Thái Bình Dương.

Đặc điểm chung của các loài rắn biển là chúng có cấu tạo cơ thể theo chiều ngang dẹt giống như những con lươn. Không giống như cá, rắn biển không có mang và thường xuyên phải trồi lên mặt nước để thở. Các loài rắn biển thường có nọc độc mạnh. Tại Việt Nam các loài rắn biển có nhiều tên gọi khác như [rắn] đẻn, [rắn] đẻn biển, [rắn] đẹn, [rắn] hèo, ông hèo v.v.

Phân loại

Rắn biển ban đầu được coi là một họ hợp nhất và tách biệt, với danh pháp Hydrophiidae, sau đó được tách ra thành 2 phân họ là Hydrophiinae - tức rắn biển thật sự (tùy theo hệ thống phân loại mà người ta coi nó chứa 8 hay 16-20 chi, với hiện nay công nhận 62 loài), và phân họ nguyên thủy hơn là Laticaudinae (một chi Laticauda, với 8 loài). Sau đó người ta nhận ra rằng rắn biển có quan hệ họ hàng rất gần và thực tế là lồng sâu bên trong họ Rắn hổ (Elapidae), vì thế định nghĩa phân loại của họ này trở nên không rõ ràng. Một số nhà phân loại học chuyển toàn bộ rắn biển vào trong họ Elapidae, bằng cách này tạo ra các phân họ Elapinae, Hydrophiinae và Laticaudinae, mặc dù phân họ cuối cùng này có thể bỏ qua nếu Laticauda được gộp trong Hydrophiinae. Cho tới nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào có sức thuyết phục về các mối quan hệ phát sinh chủng loài giữa các nhóm rắn hổ khác nhau, và vì thế tình hình vẫn chưa rõ ràng. Do đó, các tác giả khác vẫn tùy tình huống mà lựa chọn, hoặc là tiếp tục làm việc với sắp xếp cũ và truyền thống, hoặc là gộp tất cả các chi cùng nhau trong họ Elapidae, nhưng không phân chia thành các phân họ. Nghiên cứu của Pyron et al. (2013) cho thấy Laticauda không có quan hệ họ hàng gần với Hydrophiinae mà lồng sâu trong Elapidae nghĩa cũ, do đó định nghĩa của họ Hydrophiidae cũ là đa ngành.

Các chi

• Aipysurus Lacépède, 1804: 8 loài.
• Emydocephalus Krefft, 1869: 3 loài.
• Ephalophis Smith, 1931: 1 loài (Ephalophis greyae).
• Hydrelaps Boulenger, 1896: 1 loài (Hydrelaps darwiniensis).
• Hydrophis Latreille, 1801 (bao gồm cả Acalyptophis Boulenger, 1896, Astrotia Fischer, 1855, Chitulia Gray, 1849, Disteira Lacépède, 1804, Enhydrina Gray, 1849, Kerilia Gray, 1849, Lapemis Gray, 1835, Leioselasma Lacepède, 1804, Microcephalophis Lesson, 1832, Pelamis Daudin, 1803, Polyodontognathus Wall, 1921, Praescutata Wall, 1921): 46 loài.
• Kolpophis Smith, 1926: 1 loài (Kolpophis annandalei).
• Laticauda Laurenti, 1768 (bao gồm cả Pseudolaticauda Kharin 1984): 8 loài.
• Parahydrophis Burger & Natsuno, 1974: 1 loài (Parahydrophis mertoni).
• Thalassophis Schmidt, 1852: 1 loài (Thalassophis anomalus).

Phát sinh chủng loài

Biểu đồ nhánh vẽ theo Pyron et al. (2013), với các chi rắn biển in đậm nghiêng (không có Kolpophis và Thalassophis trong biểu đồ này).

Elapidae

Calliophis         Maticora       Micruroides       Sinomicrurus     Micrurus                 Hemibungarus       Ophiophagus     Dendroaspis             Walterinnesia     Aspidelaps         Hemachatus     Naja             Elapsoidea       Bungarus       Laticauda         Micropechis       Toxicocalamus (một phần)     Demansia             Toxicocalamus (một phần)     Furina         Simoselaps (một phần)         Aspidomorphus (một phần)         Aspidomorphus (một phần)     Acanthophis       Pseudechis             Cacophis         Elapognathus       Cryptophis     Rhinoplocephalus         Suta               Vermicella     Simoselaps (một phần)         Denisonia       Oxyuranus     Pseudonaja               Echiopsis (một phần)       Drysdalia       Autrelaps         Hoplocephalus     Echiopsis (một phần)         Notechis     Tropidechis                 Hemiaspis    Hydrophiinae      Emydocephalus     Aipysurus           Parahydrophis     Ephalophis         Hydrelaps     Hydrophis

Tham khảo

Dữ liệu liên quan tới Rắn biển tại Wikispecies Jwjqjjq