Nhảy múa
.jpg)
| Một phần của loạt bài về |
| Nghệ thuật biểu diễn |
|---|
Nhảy múa hay vũ đạo là một loại hình nghệ thuật biểu diễn bao gồm các chuỗi chuyển động có chủ đích của con người. Phong trào này có giá trị thẩm mỹ và mang tính biểu tượng. Múa có thể được phân loại và mô tả theo vũ đạo của nó, theo các chuyển động đặc trưng, hoặc theo giai đoạn lịch sử hoặc nơi xuất xứ của nó.[1]
Một sự khác biệt quan trọng được rút ra giữa bối cảnh của sân khấu kịch và nhảy múa có sự tham gia của cá nhân, mặc dù hai thể loại này không phải lúc nào cũng hoàn toàn tách biệt; cả hai đều có thể có các chức năng đặc biệt, cho dù là về mặt xã hội, nghi lễ, thi đấu, những điệu nhảy khiêu dâm, võ thuật, hoặc tôn giáo.[2]
Các hình thức vận động khác của con người đôi khi được cho là có chất lượng giống như nhảy múa, bao gồm võ thuật, thể dục dụng cụ, hoạt náo, trượt băng nghệ thuật, bơi đồng bộ, diễu hành và nhiều hình thức điền kinh khác.
Biểu diễn
[sửa | sửa mã nguồn]
Múa sân khấu, còn được gọi là biểu diễn hoặc múa hòa nhạc, chủ yếu nhằm mục đích biểu diễn, thường là màn trình diễn trên sân khấu của các vũ công điêu luyện. Nó thường kể một câu chuyện, có thể sử dụng kịch câm, trang phục và phong cảnh, hoặc nó có thể chỉ đơn giản là diễn giải phần nhạc đệm, thường được sáng tác đặc biệt.
Ví dụ như múa ba lê và múa hiện đại phương Tây, múa Ấn Độ cổ điển và các bộ phim truyền hình về ca múa nhạc của Trung Quốc và Nhật Bản. Hầu hết các hình thức cổ điển tập trung vào khiêu vũ đơn thuần, nhưng khiêu vũ biểu diễn cũng có thể xuất hiện trong opera và các hình thức sân khấu âm nhạc khác.
Mặt khác, khiêu vũ có sự tham gia, cho dù là khiêu vũ dân gian, khiêu vũ giao tiếp (social dance), nhóm như nhảy dây, vòng tròn, dây chuyền hoặc hình vuông, hoặc một vũ điệu đối tác như thường thấy trong khiêu vũ phương Tây, đều được thực hiện chủ yếu vì một mục đích chung, chẳng hạn như giao tiếp xã hội hoặc tập thể dục, của những người tham gia hơn là người xem.
Những điệu nhảy như vậy hiếm khi có bất kỳ câu chuyện nào. Một điệu nhảy tập thể và một điệu múa ba lê, một điệu nhảy đối tác xã hội và một điệu nhảy pas de deux, khác nhau rất nhiều. Thậm chí một màn khiêu vũ đơn lẻ có thể được thực hiện chỉ vì sự hài lòng của vũ công.
Vũ công tham gia thường tất cả đều sử dụng các chuyển động và bước giống nhau, nhưng, ví dụ, trong nền văn hóa cuồng nhiệt của nhạc khiêu vũ điện tử, đám đông lớn có thể tham gia vào các điệu nhảy tự do, không phối hợp với những người xung quanh. Mặt khác, một số nền văn hóa đặt ra các quy tắc nghiêm ngặt đối với các điệu múa cụ thể, trong đó, ví dụ, đàn ông, phụ nữ và trẻ em có thể hoặc phải tham gia.
Nguồn gốc
[sửa | sửa mã nguồn]Bằng chứng khảo cổ học cho điệu nhảy thời kỳ đầu bao gồm những bức tranh 9.000 năm tuổi ở Ấn Độ tại Các khu cư trú trong núi đá Bhimbetka, và những bức tranh ở lăng mộ Ai Cập mô tả người đang nhảy múa, có niên đại c. 3300 năm trước Công nguyên.
Người ta đã đề xuất rằng trước khi phát minh ra ngôn ngữ viết, khiêu vũ là một phần quan trọng trong các phương pháp truyền khẩu và biểu diễn để truyền lại những câu chuyện từ thế hệ này sang thế hệ khác.[3] Việc sử dụng khiêu vũ trong các trạng thái xuất thần và các nghi lễ chữa bệnh (như được quan sát thấy ngày nay trong nhiều nền văn hóa "nguyên thủy" đương đại, từ rừng nhiệt đới Brazil đến sa mạc Kalahari) được cho là một yếu tố ban đầu khác trong sự phát triển về mặt xã hội của hoạt động nhảy múa.[4]
Các tài liệu tham khảo về nhảy múa có thể được tìm thấy trong lịch sử được ghi chép rất sớm; Điệu múa Hy Lạp (horos) được nhắc đến bởi Plato, Aristotle, Plutarch và Lucian.[5] Kinh thánh và Talmud đề cập đến nhiều sự kiện liên quan đến khiêu vũ, và chứa hơn 30 thuật ngữ khiêu vũ khác nhau.[6]
Trong đồ gốm Trung Quốc ngay từ thời kỳ đồ đá mới, các nhóm người được miêu tả đang nhảy múa trong một hàng nắm tay nhau,[7] và từ "vũ" trong tiếng Trung sớm nhất được tìm thấy trong những bộ hài cốt sấm truyền.[8] Điệu múa được mô tả thêm trong Lã thị Xuân Thu.[9][10] Múa nguyên thủy ở Trung Quốc cổ đại gắn liền với các nghi lễ ma thuật và shaman.[11]
Trong thiên niên kỷ đầu tiên trước Công nguyên ở Ấn Độ, nhiều văn bản đã được sáng tác nhằm mục đích hệ thống hóa các khía cạnh của cuộc sống hàng ngày.
Natyashastra của Bharata Muni (nghĩa đen là "văn bản của nghệ thuật viết kịch") là một trong những văn bản trước đó. Nó chủ yếu đề cập đến kịch, trong đó múa đóng một phần quan trọng trong văn hóa Ấn Độ. Nó phân loại nhảy múa thành bốn loại - thế tục, nghi lễ, trừu tượng và, diễn giải - và thành bốn loại khu vực. Văn bản trình bày chi tiết các cử chỉ tay khác nhau (mudras) và phân loại các chuyển động của các chi, các bước, v.v.
Các điệu múa có chuyển động liên tục đã phát triển mạnh mẽ ở Ấn Độ, cho đến thời hiện đại, nơi nó tiếp tục đóng một vai trò trong văn hóa, nghi lễ và đặc biệt là ngành công nghiệp giải trí Bollywood. Nhiều hình thức múa đương đại khác cũng có thể bắt nguồn từ các điệu múa lịch sử, truyền thống, nghi lễ và dân tộc.
Nhảy múa và âm nhạc
[sửa | sửa mã nguồn]
Khiêu vũ nói chung, mặc dù không phải là riêng, được biểu diễn với phần đệm của âm nhạc và có thể có hoặc có thể không được trình diễn cùng lúc với bản nhạc đó. Một số điệu nhảy (như tap dance) có thể cung cấp phần đệm âm thanh của riêng mình thay cho (hoặc bổ sung cho) âm nhạc.
Nhiều hình thức âm nhạc và khiêu vũ ban đầu được tạo ra cho nhau và thường xuyên được biểu diễn cùng nhau. Các ví dụ đáng chú ý về sự ghép nối âm nhạc / khiêu vũ truyền thống bao gồm jig, waltz, tango, disco và salsa. Một số thể loại âm nhạc có hình thức múa song song như nhạc baroque và nhảy baroque; các loại khiêu vũ và âm nhạc khác có thể dùng chung danh pháp nhưng được phát triển riêng biệt, chẳng hạn như nhạc cổ điển và ba lê cổ điển hình và đẹp
Nhảy và nhịp điệu
[sửa | sửa mã nguồn]Nhịp điệu và vũ điệu có mối liên hệ sâu sắc trong lịch sử và thực tiễn. Vũ công người Mỹ Ted Shawn đã viết; "Khái niệm về nhịp điệu làm nền tảng cho tất cả các nghiên cứu về khiêu vũ là thứ mà chúng tôi có thể nói mãi mà vẫn chưa kết thúc.[12] Một nhịp điệu âm nhạc đòi hỏi hai yếu tố chính; đầu tiên, một xung lặp lại thường xuyên (còn được gọi là "nhịp" hoặc "tactus") thiết lập nhịp độ và thứ hai, một mẫu điểm nhấn và điểm dừng thiết lập đặc tính của nhịp phách cơ bản. Xung cơ bản có thời lượng gần bằng với một bước hoặc cử chỉ đơn giản.
Các điệu nhảy thường có nhịp độ và nhịp điệu đặc trưng. Ví dụ như điệu tango thường được nhảy theo nhịp2
4 với tốc độ khoảng 66 nhịp mỗi phút.
Bước chậm cơ bản, được gọi là "chậm", kéo dài trong một nhịp, sao cho bước đầy đủ "phải-trái" bằng một bước 2
4.[13]
Cũng giống như nhịp điệu âm nhạc được xác định bởi một mô hình nhịp đập mạnh và yếu, vì vậy các chuyển động cơ thể lặp đi lặp lại thường phụ thuộc vào các chuyển động cơ bắp "mạnh" và "yếu" xen kẽ.[14]
Shawn vẫn chỉ ra rằng hệ thống thời gian âm nhạc là một "thứ nhân tạoo.... một công cụ được chế tạo, trong khi nhịp điệu là thứ luôn tồn tại và hoàn toàn không phụ thuộc vào con người", là "thời gian liên tục chảy mà tâm trí con người của chúng ta chia thành các đơn vị thuận tiện", gợi ý rằng âm nhạc có thể được hồi sinh bằng cách quay trở lại các giá trị và nhận thức về thời gian của khiêu vũ.[15]
Diễn viên múa người Mỹ đầu thế kỷ 20 Helen Moller đã nói một cách đơn giản rằng "nhịp điệu và hình thức còn hơn cả sự hài hòa và màu sắc mà ngay từ đầu đã gắn kết âm nhạc, thơ ca và khiêu vũ với nhau trong một thể thống nhất không thể tách rời."[16]
-
Nhịp điệu tango cơ bản -
Lululaund - Cô gái nhảy múa (tranh và vải lụa. Baldry 1901, trước trang 107), dòng chữ ghi; "Khiêu vũ là một dạng nhịp điệu / Nhịp điệu là một dạng âm nhạc / Âm nhạc là một dạng tư tưởng / Và suy nghĩ là một dạng thần thánh."
.jpg)
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Foster, Susan Leigh. (2011). Choreographing empathy: kinesthesia in performance. Routledge. ISBN 978-0-415-59656-5. OCLC 963558371.
- ^ Canadian National Arts Centre – Dance Forms: An Introduction
- ^ Nathalie Comte. "Europe, 1450 to 1789: Encyclopedia of the Early Modern World". Ed. Jonathan Dewald. Vol. 2. New York: Charles Scribner's Sons, 2004. pp 94–108.
- ^ Guenther, Mathias Georg. 'The San Trance Dance: Ritual and Revitalization Among the Farm Bushmen of the Ghanzi District, Republic of Botswana.' Journal, South West Africa Scientific Society, v. 30, 1975–76.
- ^ Raftis, Alkis, The World of Greek Dance Finedawn, Athens (1987) p25.
- ^ Kadman, Gurit (1952). “Yemenite Dances and Their Influence on the New Israeli Folk Dances”. Journal of the International Folk Music Council. 4: 27–30. doi:10.2307/835838. JSTOR 835838.
- ^ “Basin with design of dancers” (bằng tiếng Anh). National Museum of China. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2017.
- ^ Kʻo-fen, Wang (1985). The history of Chinese dance. Foreign Languages Press. tr. 7. ISBN 978-0-8351-1186-7. OCLC 977028549.
- ^ Li, Zehou; Samei, Maija Bell (2010). The Chinese aesthetic tradition. University of Hawaiʻi Press. tr. 5. ISBN 978-0-8248-3307-7. OCLC 960030161.
- ^ Sturgeon, Donald. “Lü Shi Chun Qiu”. Chinese Text Project Dictionary (bằng tiếng Trung). Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2017.
Original text: 昔葛天氏之樂，三人操牛尾，投足以歌八闋
- ^ Schafer, Edward H. (tháng 6 năm 1951). “Ritual Exposure in Ancient China”. Harvard Journal of Asiatic Studies. 14 (1/2): 130–184. doi:10.2307/2718298. ISSN 0073-0548. JSTOR 2718298.
- ^ Shawn, Ted, Dance We Must, 1946, Dennis Dobson Ltd., London, p. 50
- ^ Imperial Society of Teachers of Dancing, Ballroom Dancing, Teach Yourself Books, Hodder and Stoughton, 1977, p. 38
- ^ Lincoln Kirstein, Dance, Dance Horizons Incorporated, New York, 1969, p. 4
- ^ Shawn, Ted, Dance We Must, 1946, Dennis Dobson Ltd., London, pp. 50–51
- ^ Moller, Helen and Dunham, Curtis, Dancing with Helen Moller, 1918, John Lane (New York and London), p. 74
Đọc thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Park Hee A (2020). Phía sau ánh đèn sân khấu [Interviews with K-pop stars]. Chia sẻ của những main dancer đỉnh nhất K-pop thế hệ mới!. Minh Thùy biên dịch. NXB Dân trí. ISBN 978-604-304-484-3. 8-936186-546990.
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]